Qyteti i vogël polak i Rzeszów, i vendosur në kufirin me Ukrainën, është një qendër për dërgesat e armëve në Ukrainë. Si ditën ashtu edhe natën, autokolona të ngarkuara kalojnë nëpër vend, jo vetëm kaq, por edhe qytete të tjera të fjetura kufitare deri vonë, dhe avionët ushtarakë pothuajse kanë shtrydhur transportin civil duke u ulur dhe duke u ngritur nga aeroportet lokale.
Ndërsa qeveria ukrainase paralajmëron të kalojë një javë për ndihmën e armatimit brenda një dite, Perëndimi, i kujdesshëm për të mos shkaktuar zemërimin e Rusisë, po lufton për të ofruar raketa antitank, raketa kundërajrore dhe armë të tjera për ushtrinë ukrainase sa më shpejt të jetë e mundur. Me pak fjalë, një biznes i madh ndërkombëtar i transferimit të armëve, i paparë që nga Lufta e Dytë Botërore, po zhvillohet në kufirin polak këto javë.
Armët me vlerë 100 milionë dollarë kanë kaluar tashmë kufirin polak dhe presioni për të përshpejtuar shpërndarjen vetëm sa po intensifikohet. Në veçanti, raporton Wall Street Journal, ka mungesë të raketave antitank dhe kundërajrore. Pritej që presidenti amerikan Joe Biden do t’u kërkonte partnerëve evropianë të rrisnin ndihmën e tyre në një takim të NATO-s dhe se presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky do të përpiqej të binte dakord me Aleancën se si të plotësonte boshllëqet në mjetet për të luftuar forcat ruse. Ambasadori ukrainas në Britani, Vadim Pristaiko , zbuloi të mërkurën për WSJ se ata kanë nevojë urgjente për armë me rreze të gjatë. “Ne kemi pasur mungesë të armëve të tilla që në fillim. Do të ketë mungesë në javët në vijim,” tha Pristaiko.
Nevoja është më e madhe se sa pritej
Zyrtarët perëndimorë fillimisht planifikuan të pajisnin ushtrinë ukrainase për luftë guerile kundër pushtuesit rus. Megjithatë, ushtria ukrainase arriti të ndalonte forcat ruse të pushtonin vendin, kështu që nevoja për armë të luftës konvencionale u bë e dukshme. Ata po konsumojnë shumë më tepër armë, veçanërisht artileri, sesa pritej. Si rezultat, vërehen mungesa. Në debatin se çfarë mund dhe çfarë nuk mund t’i dorëzohet Ukrainës, një rol të madh luan vlerësimi se cilat armë mund të alarmojnë Rusinë dhe ta bëjnë atë të vendosë se aleatët kanë kaluar “vijën e kuqe”. Kjo është arsyeja pse NATO, pas disa ditësh diskutimi, vendosi të mos dorëzojë avionë luftarakë MiG-29 nga Polonia, të cilët ukrainasit dinë t’i fluturojnë shumë mirë. Amerikanët, shkruan WSJ, gjithsesi nuk planifikonin të armatosnin ukrainasit për një kohë të gjatë. Rusët paralajmëruan se do të konsideronin disa dërgesa si objektiva legjitime. Më 13 mars, Rusia goditi një bazë ukrainase pranë kufirit polak, duke vrarë të paktën 35 persona.
Shumë në qytetin polak të Rzeszow kanë frikë se mund të gjenden në objektivin rus. Kjo është arsyeja pse sistemi anti-ajror Patriot ruan pistën ku u ul avioni turk Gulfstream G450 në ditën kur gazetarët e vizituan atë. Ardhja e tij nuk u njoftua në faqen e përcjelljes së mbërritjes. Megjithatë, dihet se dronët ushtarakë turq përdoren gjerësisht në Ukrainë për sulme ndaj tankeve ruse. Jo shumë larg aeroportit, të fshehur në tendë, prisnin kamionë me targa ukrainase. Pistat e hyrjes ishin të rrethuara nga automjete ushtarake, kontejnerët e transportit shtriheshin në gjatësinë e disa stadiumeve të futbollit. Pamja e ushtarëve amerikanë që shkojnë për pazar në qytet është një dukuri e re e përditshme.
Nën mbulesën e natës
Gjithnjë e më shumë ndihma për Ukrainën po shpërndahet nën mbulesën e natës. Për transport përdoren vetëm automjetet civile që nuk tërheqin shumë vëmendje. Ndërkohë Ukraina po kërkon të përshpejtojë dhënien e ndihmës ushtarake për të ruajtur pozicionin e saj kundër forcave ruse.
Zyrtarët gjermanë, shkruan WSJ, thanë se do të dorëzonin edhe 1700 raketa anti-ajrore Strela. Ata dorëzuan 500 javën e kaluar. Suedia tha gjithashtu të mërkurën se do të dërgonte 5000 armë antitank.
Shtetet e Bashkuara kanë njoftuar pas pushtimit se do të ndajnë 350 milionë dollarë për të ndihmuar me armë kundërajrore Stinger dhe armët antitank Javelin. Ajo u dorëzua javën e kaluar, por Shtetet e Bashkuara njoftuan 800 milion dollarë të tjera ndihmë. Shtetet e Bashkuara pritet të dorëzojnë 1,400 Stingers dhe 4,600 Javelins.
Zyrtarët amerikanë për Wall Street Journal theksojnë një problem tjetër. Prodhuesit ushtarakë nuk janë të kalibruar për të prodhuar armë antitank dhe kundërajrore me ritmin e luftës. Amerika kishte 13,000 Stinger në magazinë para pushtimit dhe nuk kishte plane për t’i prodhuar në masë. Ushtritë e vendeve evropiane që dhanë armët e tyre Stinger dhe antitank, tani duan të kompensojnë hangarët e zbrazur, kështu që ka një “shtyrje në radhë” për të rejat nga linja e prodhimit. Republika Çeke i ka dhënë Ministrisë së Mbrojtjes së Ukrainës një listë të pajisjeve me vlerë 500 milionë dollarë dhe Shtetet e Bashkuara kanë shfaqur dëshirën për të blerë një pjesë të mirë për t’ia kaluar në Ukrainë. Lista përfshin një sërë armësh, nga mitralozat konvencionale deri te armët kundërajrore që mund të kapin avionë luftarakë në lartësi të mëdha dhe mund të dorëzohen në katër ditë, tha për WSJ zv.Ministri i Mbrojtjes Tomáš Kopečný. Madje në disa raste, rusët, duke u shtirur si përfaqësues të kompanive amerikane, u përpoqën t’i blinin ato armë për të penguar dërgimin e tyre tek ukrainasit.
“Ne kemi urdhëruar të gjitha fabrikat në Republikën Çeke të prodhojnë sa më shumë që të jetë e mundur, sepse aktualisht po i dërgojmë ato në Ukrainë,” tha Kopečný.
Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock tha se vendi i saj tashmë ka arritur kufirin e armëve që mund të dërgojë në Ukrainë. Megjithatë, një zyrtar i lartë i Ministrisë së Mbrojtjes tha se Gjermania kishte mjaft armë në magazinë dhe se vullneti politik ishte thelbësor.
“Për njëzet vjet, shumica e vendeve perëndimore nuk kanë investuar mjaftueshëm në zinxhirët e furnizimit të ushtrive të tyre. Tani po paguajmë çmimin,” tha ministri letonez i Mbrojtjes Artis Pabriks.
Për më tepër, do të diskutohet dhe vendoset në Bruksel në një takim të NATO-s.
