Në edicionin e saj online, revista gjermane Spiegel, në një artikull të titulluar “Miqtë evropianë të Kremlinit”, shikon tubimet në mbështetje të politikave të presidentit rus Vladimir Putin në Beograd dhe kërkon një përgjigje në pyetjen: “Cilat janë arsyet për këtë?”?”
Në fillim të tekstit, autori Walter Mayr shkruan: “Nëse do të kishte një çmim për një qytet në Evropë që ka spektaklin më të çuditshëm publik këto ditë, Beogradi ndoshta do të ishte në krye. Me flamujt rusë, portretet e Putinit dhe kryqet prej druri , mijëra të premten marshuan nëpër kryeqytetin serb në mbrëmje për të shprehur solidaritetin e tyre me udhëheqësit e Kremlinit dhe mbështetjen për luftën e tyre agresive kundër Ukrainës.”
Në përpjekje për të shpjeguar këtë fenomen, autori kujton lidhjet tradicionalisht të ngushta të Serbisë me “Nënën Rusi” dhe popullin vëllazëror ortodoks në Lindje, por vëren se e gjithë kjo tani po vihet në provë. Kjo tregon, thuhet më tej, “enturazhi i presidentit Aleksandar Vuçiç”: nga njëra anë, ai qëndron për integritetin territorial të Ukrainës, por në të njëjtën kohë nuk dëshiron t’i bashkohet sanksioneve të BE-së kundër Rusisë. Ai nuk shpreh një kritikë të qartë për luftën dukshëm agresore, duke iu referuar “marrëdhënieve speciale të vendit të tij me Rusinë”.
Autori e quan Vuçiçin një “kukull të talentuar që nxjerr tela nga prapavija” dhe kujton se në fillimet e karrierës së tij politike ishte student i kriminelëve të luftës si Radovan Karaxhiç, Vojisllav Sheshelj dhe Sllobodan Millosheviç.
Për shumë vite ai u mbështet nga kancelarja gjermane Angela Merkel dhe sot e kësaj dite ai prezantohet me sukses si një ndërmjetës mes botëve, si një politikan që ekuilibron me mjeshtëri mes të fuqishmëve në Bruksel, Kremlin dhe Pekin. Në të njëjtën kohë, ai nuk i përgjigjet pyetjes se në cilën nga ato botë ai dhe populli serb ndihen si në shtëpinë e tij, thuhet në tekst.
Kjo sigurisht ka të bëjë me zgjedhjet presidenciale të 3 prillit, ku një kundërshtar serioz është ish-shefi i Shtabit të Ushtrisë Serbe, Zdravko Ponos. Kjo është arsyeja pse Vuçiç duhet t’i shpjegojë elektoratit të tij pse aleati i tij i vjetër Vladimir Putin tani po derdh bomba dhe granata një vend fqinj paqësor si Ukraina, shkruan autori i Spiegel.
Deri më tani janë përdorur më së shumti argumentet nga e kaluara e afërt. Në vitin 1999, Rusia protestoi kundër bombardimeve të NATO-s ndaj Serbisë. Megjithatë, nga pikëpamja serbe, ka edhe arsye shumë pragmatike për të mbështetur politikën e Putinit, Mayr shtoi: “Gjatë një takimi në nëntor në bregun e Detit të Zi, Putin i premtoi Vuçiçit furnizime më të mëdha me gaz me një çmim preferencial ‘për trajtim më të mirë’”.
Opinioni publik, me mbështetjen e madhe mediatike të gazetave bulevardale besnike të Vuçiçit, është në krah të presidentit. Sondazhet tregojnë se dy të tretat e qytetarëve serbë kanë një qëndrim pozitiv ndaj Putinit. Madje, disa gazeta botonin tituj të tillë si “Ukraina pushtoi Rusinë”, tha autori.
Në të njëjtën kohë, ai tërheq vëmendjen se Brukseli është shumë i irrituar nga një sjellje e tillë serbe, duke shprehur “keqardhjen” që Serbia nuk iu bashkua sanksioneve, gjë që redukton ndjeshëm shanset për anëtarësim të shpejtë të Serbisë në BE.
Por kjo është një situatë në të cilën është gjetur Bashkimi Evropian, thotë Walter Mayr: “Që kur pavarësia e Kosovës u njoh shumë shpejt në vitin 2008, Serbia ka luajtur një rol kyç në gjetjen e kohës për një zgjidhje të qëndrueshme paqësore për Ballkanin Perëndimor. Vuçiç e di këtë dhe e përdor me shumë sukses – po forcon gjithnjë e më shumë sundimin e tij autoritar në Serbi, ndërsa në të njëjtën kohë paraqitet në skenën ndërkombëtare si një ndërmjetës i ndershëm për Kosovën”.
Sipas autorit, kjo “shëtitje mbi vezë” diplomatike është gjithnjë e më shumë një kërcënim serioz për sigurinë në kontinent.
Kjo mund të shihet edhe në Bosnje: të luash me zjarrin e Milorad Dodikut, me mbështetjen ruse dhe serbe, po kërcënon gjithnjë e më shumë të kthehet në një zjarr të vërtetë. Mundësia e shkëputjes së Republika Srpska nga Bosnja është përmendur vazhdimisht, e cila do të rrezikonte “të gjithë rendin e vendosur me kujdes të pasluftës pas-jugosllave,” tha Mayr.
Dhe faktin që “Vuçiç, presidenti i vendit kandidat për në BE, nuk ka marrë kritika serioze nga Komisioni Evropian deri më sot, kreu i shtetit serb mund ta kuptojë si një shpërblim për politikën e tij cinike”, përfundon gazetari i Spiegel, Walter Mayr.
