ANALIZA/ Dimri i zymtë dhe një betejë brezash për sigurinë e Evropës, pse shtatori është muaji vendimtar për luftën në Ukrainë?

Kundërofensiva e Kievit po rrit presionin mbi Kremlinin, por frika ekziston se kriza energjitike mund të shkatërrojë vendosmërinë perëndimore

Dimri po vjen dhe bashkë me të një ndryshim në dinamikën e luftës – për rusët, ukrainasit dhe, jo më pak, vendet perëndimore që mbështesin Kievin. Ukraina filloi kundërsulmin e saj të shumëpritur javën e kaluar dhe e ka lënë Kremlinin të kapur pas teorisë se moti më i ftohtë do të ngadalësojë sulmuesit.

Rusia është në mbrojtje për t’u siguruar që të mos humbasë të vetmin qytet të rëndësishëm që zotëron – Kherson, në jug dhe nuk është plotësisht e sigurt se mund të mbajë të gjithë territorin që ka marrë së fundmi në Donbas. Muaji i ardhshëm premton të jetë një moment kyç në konflikt.

IZOLIMI I ARMIKUT

Përgjatë frontit prej 1,500 miljesh (2,400 km), rusët po gërmojnë. Ata lëvizin shumë më me kujdes se disa muaj më parë. Ministri rus i mbrojtjes, Sergei Shoigu, ofroi justifikimin e rremë se ofensiva në Donbas po “ndalohej” për të minimizuar viktimat civile. Por nën presionin e Ukrainës, trupat dhe pajisjet ruse tashmë janë transferuar nga Donbasi për të forcuar Brigadën e 49-të të Armëve të Kombinuara (CAA) në Kherson. Forcat ruse atje tentuan disa kundërofensiva lokale, por nuk arrin fitore. Tani ata përballen me një sulm të bashkërenduar, me shumë fronte, që është ndërtuar prej javësh.

Në korrik, forcat ukrainase kaluan lumin Inhulets në veri dhe lindje të qytetit Kherson në një front të gjerë 50 miljesh, në mbështetje të frontit prej 50 miljesh që shtrihet nga Mykolaiv drejtpërdrejt në perëndim dhe në jug të Khersonit.

Duke vepruar si ushtritë e NATO-s, sipas modelit të tyre, dhe duke përdorur artileri dhe sisteme raketash me rreze të gjatë perëndimore, forcat ukrainase sulmuan depot e municioneve, selitë përpara dhe rrugët e përforcimit midis Krimesë dhe rajonit Kherson. Më pas, të hënën hapën ofensivën.

Nëse do të ketë sukses, mund të hyjë në histori si “Beteja e Urave”. Ura Antonovsky, që mban autostradën kritike M14 që lidh Kherson-in me bregun lindor të Dnieper, ka qenë e pakalueshme për trafikun ushtarak për gati dy javë, ashtu si ura e autostradës P47 më tej mbi lumë në Daryivka. Një tjetër urë e autostradës P47 më në verilindje që i shërben kompleksit të digës Nova Kakhovka është gjithashtu jashtë funksionit. Forcat ruse po përdorin tragete për të kaluar Dnieper 1000 jardësh në Kherson. Të dielën e kaluar ata përfunduan një urë të gjatë pikërisht pranë urës Antonovsky, e cila – për habinë e askujt – u sulmua menjëherë.

Rreth 20,000 trupa ruse janë të vendosura në perëndim të lumit Dnieper dhe linja e tyre e tërheqjes drejt lindjes, në drejtim të Krimesë po bëhet gjithnjë e më e vështirë. Ditët e para të ofensivës sugjerojnë se ukrainasit po shkojnë për t’i thyer në Kherson, duke sulmuar në një hark të gjerë që shtrihet nga jugperëndimi i qytetit deri në pikat në veri dhe në lindje të Nova Kakhovka. Ata do të kenë shumë terren për të mbuluar, por ukrainasit ndoshta duan të kërcënojnë forcat ruse në perëndim të Dnieper me rrethim. Kjo ka të ngjarë të shtyjë armikun të tërhiqet nga Kherson dhe Nova Kakhovka – duke lejuar Kievin t’i rrëmbejë ata dhe të shmangë perspektivën e makthit për t’u detyruar të luftojnë në qytetet e tyre.

RUSËT NË SHTRIRJE TË PLOTË

AAC-ja e 49-të e Rusisë, e shtuar tani nga njësitë e AAC-së së 35-të nga distrikti ushtarak lindor, ndoshta u jep atyre një maksimum prej 24,000 trupash për të mbrojtur zonën, megjithëse me një numër të mirë automjetesh të blinduara. Ekziston një trupë e re, tërësisht vullnetare e Brigadës së Kombinuar të 3-të në trajnimin para-vendosjes në Mulino të Rusisë, e pajisur mirë me tanket më të mirë të Rusisë T-80 dhe T-90. Por me urat poshtë, është e vështirë të shihet se si kjo trupë e re mund të ndihmojë rusët në perëndim të lumit Dnieper. Më shumë gjasa, ajo do të frenohet për një ofensivë të re ruse diku tjetër, diku më vonë.

Pra, rusët duhet të qëndrojnë në Kherson, të presin dimrin dhe më pas të lëvizin sërish ofensivën e tyre të ngecur në Donbas. Gjatë gushtit, Rusia fitoi saktësisht 0.01 për qind më shumë territor ukrainas pasi pushtoi Severodonetsk në qershor. Ajo mban rreth dy të tretat e Donbasit, por nuk e merr të tretën e mbetur nëse nuk merr Sloviansk dhe Kramatorsk. Ukrainasit po presin në llogoret e tyre për të përfituar nga forcat e shkurtuara në numbër të Rusisë dhe shpresojnë të rrëmbejnë një pjesë të territorit të tyre në Donbas.

Rusët e dinë se janë në një lidhje strategjike dhe kanë nevojë për një pushim për t’u rigrupuar. Në Ukrainë, ato operojnë në 20% të vendit të dytë më të madh në Evropë, vetëm Rusia është më e madhe.

Forcat e tyre tokësore kanë mungesë të konsiderueshme të trupave dhe po hasin pothuajse në një ndalesë kudo.

Ushtria e rregullt e Rusisë në kohë paqeje është 280,000 njerëz, duke përjashtuar trupat e brendshme dhe elementë të tjerë. Rreth 180,000 ushtarë u angazhuan për pushtimin dhe, sipas vlerësimeve zyrtare britanike, rreth 20,000 janë vrarë në aksion. Kjo nënkupton një numër total viktimash, duke përfshirë të plagosurit rëndë, deri në 80,000, madje duke përjashtuar milicitë dhe mercenarët e Grupit Ëagner që luftojnë për Rusinë.

Ukraina pranon zyrtarisht 9,000 vdekje në betejë. Ky mund të jetë një nënvlerësim, por sugjeron se viktimat totale të Kievit po shkojnë në gjysmën e nivelit të ushtrisë ruse, më e lartë se sa ishte, duke reflektuar sa i hidhur ka qenë Donbasi për Ukrainën. Është e vështirë për të dyja palët dhe do të bëhet shumë më e ashpër në Kherson. Por ukrainasit pretendojnë se po stërvitin një ushtri prej 700,000 njerësish, një shifër e besueshme, ndërsa Kremlini gërvishtet rreth rretheve të tij ushtarake dhe miqve mercenar në Siri dhe Afrikë për të gjetur çizme të mjaftueshme për t’i vënë në tokë.

Ndërkohë, humbjet e konfirmuara vizualisht ruse tani tejkalojnë 5,400 pajisje të rëndësishme, duke përfshirë 1,000 tanke kryesore luftarake dhe mbi 1,500 automjete të blinduara dhe luftarake të këmbësorisë. Humbjet e krahasueshme të Ukrainës janë rreth një e katërta e kësaj.

Humbjet e verifikuara vizualisht janë domosdoshmërisht një nënvlerësim. Zyrtarët perëndimorë supozojnë se shifrat e vërteta mund të jenë përsëri gjysma. Logjistika e Rusisë mbetet shumë e stresuar nga organizimi i tyre i dobët dhe sulmet me rreze të gjatë ukrainase. Sulmet e tilla në vetvete nuk do të mposhtin forcat ruse, por ato sigurisht i përmbajnë ato dhe e bëjnë manovrimin e vështirë ose të pamundur për komandantët rusë.

Lidhja më e madhe strategjike nga të gjitha është se Vladimir Putin është i vendosur ta ndjekë këtë operacion pafundësisht. Por shpallja e një mobilizimi formal – “një luftë” – mund të jetë politikisht terminal. Atij i duhet kohë që “kriptomobilizimi” aktual të ketë një efekt. Dekreti i Putinit që autorizon një rritje prej 137,000 të numrit të forcave të armatosura do të marrë kohë për të bërë një ndryshim, qoftë përmes një raundi të ri rekrutimi ose një përpjekje tjetër rekrutimi. Të rinjve në Nizhny Novgorod u ofrohet një pagesë bonus një herë dhe më shumë se dyfishi i pagës mesatare mujore për t’u bashkuar për gjashtë muaj. Në Shën Petersburg dhe Moskë atyre do t’u ofrohet katërfishi i pagës mesatare mujore.

Në korrik, Kremlini urdhëroi kompanitë ruse të devijojnë komponentët dhe prodhimin e teknologjisë së lartë në armatim. Si një vend me një sektor të fuqishëm të shitjes me pakicë, ka shumë mundësi për të devijuar mikroçipet në mallrat e qëndrueshme të konsumit në prodhimin e luftës. Por shteti tashmë përbën më shumë se 40% të ekonomisë kombëtare. Marrja e sektorit më të kufizuar tregtar për të devijuar drejt armatimeve të reja do të marrë kohë, edhe pa korrupsionin që vjen pas.

Nëse Putini dëshiron një ofensivë të dytë të madhe për ta rikthyer operacionin në rrugën e duhur, atij i duhet dimri që të përgatitet për të.

BASHKIMI I PERËNDIMIT

Ukrainasit kanë një sy të mprehtë edhe te dimri. Është afati i fundit për sukses në Kherson. Kievi nuk i ka fshehur synimet e tij. Rëndësia e një fitoreje është t’i tregojë Perëndimit se forcat ukrainase nuk po luftojnë vetëm me trimëri dhe po e humbin luftën ngadalë. Në vend të kësaj, kjo do të tregonte se me mbështetjen perëndimore ata mund të çlirojnë territorin e tyre. Do të jepte shpresë të vërtetë që aventura imperialiste e Putinit nuk duhet të qetësohet disi. Do të ofronte mundësinë që agresioni rus mund të dështojë dhe agresori të paguajë një çmim.

Për të fituar në Kherson para dimrit është një afat ushtarak për Ukrainën, pikërisht sepse është një afat politik në marrëdhëniet e Kievit me Perëndimin. Pa rritur mbështetjen ushtarake perëndimore, Ukraina nuk mund të përparojë nga “humbja ngadalë kudo” në “fitim diku”. Dhe pa mbështetjen financiare perëndimore që i afrohet 9 miliardë dollarëve në muaj, qeveria ukrainase thjesht nuk mund të vazhdojë të funksionojë duke luftuar gjithashtu luftën e saj për mbijetesë. Shtetet e Bashkuara ofrojnë më shumë se 70% të të gjithë ndihmës së tyre ushtarake, por uniteti evropian është thelbësor për ruajtjen e sanksioneve dhe për deinvestimin në ekonominë ruse. Evropianët duhet të vazhdojnë të besojnë në qeverinë e Volodymyr Zelensky.

Por Evropa përballet me një dimër të zymtë: energji me çmime stratosferike, ndërprerje industriale që shkurtojnë prodhimin, recesion ekonomik dhe ndoshta trazira sociale dhe industriale si rezultat. Putini duhet të shpresojë se stresi energjetik që Rusia mund t’i vërë Evropës, veçanërisht Gjermanisë dhe Italisë, dhe lëshimet që Rusia mund t’u bëjë miqve dhe palëve të lëkundura si Hungaria, Greqia, Bullgaria dhe Serbia, do të ndajnë Evropën dhe do të shpojnë regjimin e sanksioneve në disa vende.

Ky dimër është gjuajtja e tij më e mirë. Për shkak se Evropa do të blejë sasi gjithnjë e më pak të energjisë ruse nga viti i ardhshëm, dhe sapo blerja e panikut të këtij viti të përfundojë dhe recesioni global të fillojë të kafshojë, çmimet e energjisë stratosferike nuk kanë gjasa të përsëriten. Udhëheqësit amerikanë dhe evropianë mund të ngushëllohen nga njohuria se nëse mund ta kalojnë këtë dimër, presioni më i madh ekonomik ka të ngjarë të jetë mbi Putinin nga viti i ardhshëm. Lajmi i keq është se Putini po e rrit Rusinë për vitin e ardhshëm dhe më tej.

NJË LINJË FAJI PËR BREZAT

Kështu, liderët perëndimorë po përballen me një luftë brezash për sigurinë e Evropës. Putin kërkon justifikim – pushtimi ka të bëjë me nazistët në Ukrainë, zgjerimin e NATO-s, përmbysjen e homoseksualëve të kulturës ruse, korrigjimin e gabimeve të fundit të Luftës së Ftohtë – çdo gjë përveç së vërtetës.

Nuk është vetëm Putini, por establishmenti rus, Kremlini, Duma, pjesa më e madhe e komunitetit politik dhe pjesë të mëdha të opinionit popullor që tani duket se besojnë në të drejtën historike të Rusisë për të rivendosur perandorinë e saj evropiane.

Ukraina është bërë linja e fajit në një luftë që ndoshta do të përfshijë një konflikt midis Moskës dhe Kievit për shumë vite. Kjo është tashmë lufta e dytë Rusi-Ukrainë që nga viti 2014. Ndoshta do të ketë një armëpushim të lëkundur në një moment përpara se të ketë një të tretë, e kështu me radhë.

Për Perëndimin, aksionet janë të mëdha. Duket ironike që fuqitë e vjetra perandorake të Evropës tani duhet të luftojnë kundër një imperializmi të ri në emër të vlerave moderne. Por të tillë janë. Kjo mund të jetë e rëndësishme të mbahet mend në dimrin e zymtë që do të vijë.