Një arritje historike u shënua nga NASA pasi një pajisje eksperimentale në roverin robotik Perseverance prodhoi në Mars oksigjen të mjaftueshëm për të lejuar një astronaut të marrë frymë për 100 minuta! Metoda e përmendur MOXIE (Eksperimenti i shfrytëzimit të burimeve të oksigjenit në Mars në vend) tani do të përdoret në një shkallë më të madhe për të ndihmuar misionet e ardhshme të drejtuara.
MOXIE, e cila kishte mbërritur në Mars në shkurt të vitit 2021 me roverin, arriti të prodhonte oksigjen me një shpejtësi prej rreth gjashtë gramë në orë (rreth aq sa prodhon një pemë e vogël) dhe madje edhe në kushte të vështira planetare. Në total ka prodhuar tashmë 50 gram oksigjen, të mjaftueshëm për 100 minuta frymëmarrje për një astronaut. Studiuesit prezantuan rezultatet e MOHIE për herë të parë në revistën shkencore ” Science Advances “.
Ishte një ” sukses i shkëlqyer “, tha studiuesi kryesor Michael Hecht i Universitetit MIT , pasi pajisja vazhdoi të prodhonte oksigjen me cilësi të lartë ditën dhe natën, në të gjitha stinët e Marsit dhe në ekstreme të ndryshme të temperaturës, edhe pas një stuhie pluhuri .
“Është demonstrimi i parë i marrjes së burimeve nga sipërfaqja e një trupi tjetër planetar dhe i transformimit kimik të tyre në diçka që mund të jetë e dobishme për një mision njerëzor. Në këtë kuptim, është historike”, tha profesori i Departamentit të Aeronautikës dhe Astronautikës në MIT, Jeffrey Hoffman.
Pajisja përdor filtra, pompa dhe kompresorë për të nxjerrë dioksid karboni nga atmosfera e Marsit, për ta filtruar dhe pastruar, e ngjesh dhe e ngrohë në 800 gradë Celsius , më pas e ndan elektrokimikisht në atome (jone) të oksigjenit dhe monoksidit të karbonit dhe kombinon atomet e oksigjenit për të prodhuar gaz molekular të oksigjenit të frymëmarrjes, i cili lëshohet në ajër.
NASA po punon tani në një version më të madh të pajisjes, rreth një metër kub në vëllim (100 herë më i madh se MOJIE aktual), i cili paraqet sfida teknike. Një pajisje e tillë më e madhe mund të prodhojë oksigjen të mjaftueshëm në një shkallë të barabartë me qindra pemë, jo vetëm për të gjithë ekuipazhin e një misioni në Mars, por edhe për 30 deri në 50 tonë shtytës (oksigjen të lëngshëm) të nevojshëm për nisjen dhe kthimin në Tokë, në mënyrë që paraprakisht të mos duhej të transportohej aq shumë oksigjen nga planeti ynë në Mars.
Gradualisht, më shumë njësi të tilla do të formojnë së bashku një fabrikë oksigjeni në planetin fqinj , duke shfrytëzuar dioksidin e bollshëm të karbonit që ekziston atje dhe përbën rreth 96% të atmosferës marsiane./ CNN.gr
