Adem Breznica, gazetar i pavarur dhe profesor i historisë
Emri “Lluka” tek latinët bën “Lucius”. Varianti i parë, përveç si antroponim, ka rezistuar për mijëra vjet duke u ruajtur ndër ne deri më sot edhe si patronim (mbiemër). Mirëpo, për shkak të shtresëzimeve të mëvonshme kulturore, sidomos pas depërtimit norman-anzhuin, venecian apo dhe raguzan në hinterlandin e thellë të Ballkanit, pra edhe në Dardani (Kosovë), vjen edhe varianti i dytë (Lucius), i cili nën ndikimin dhe përshtatjen e shqipes humbet prapashtesën “-us” duke formuar variantin e ri karakteristik që në trajtën e shquar bën “Luci”.
Për të mos u dukur ky patronim shumë i sikletshëm, më mirë është të kthehet në origjinalin e tij të shqipes së vjetër: “Lluka”;
Emri “Peja” tek turqit bën “Ipek”. Përkundër shqipes indoevropiane që ia shkrinë zanoren e parë “Istanbulit”, “Iskenderit” e “Ibrahimit”, duke i bërë “Stamboll”, “Skender” e “Brahim”, turqishja altai, qyteteve tona si Shkupi, Shkodra e Peja ua shton nga një zanore fillestare duke i bërë “Üsküp”, “İşkodra” e “İpek”. Nga ky varianti i fundit, nën ndikimin e shqipes, “i”-ja fillestare shkrihet, ndërsa “k”-ja fundore shndërrohet në “ç” e “c” duke sjellë variantin e ri, po ashtu të shquar, “Peci”.
As këtu nuk ka gjë pezhorative, por tingëllon sensuale. Mirëpo, për të hequr dilemën e keqinterpretimeve më mirë është t’i kthehet origjinalit të vjetër të shqipes: “Peja”;
“Zi (i zi)” tek turqit bënë “Kara”. Prandaj edhe këtu është shumë e thjeshtë zgjidhja e dilemës. Patronimet e përkthyera dikur në gjuhën zyrtare të Perandorisë Osmane i rikthejmë në gjuhën e vjetër amtare shqipe.
Në vend të patronimeve (mbiemrave) “Karaj”, “KaraBashi”, “KaraDaku” e “KaraMeta”, i përdorim origjinalet tona “(m)Ziu”, “KryeZiu”, “MalZiu (MalSiu)” e “ZiMeta (MetaZiu, Meta)”.
Pra, edhe në këtë rast, sikurse edhe në dy rastet e mësipërme, me shqipen burimore shmangim keqtingullimet, keqkuptimet, keqinterpretimet, si dhe situatat e sikletshme kur dëgjojmë të përsëriten shpesh emra e mbiemra të tillë sensualë, pa pasur nevojë ta ndërrojmë kanalin e TVsë.
