Sipas Michael Fallon, ish-ministri i mbrojtjes i Britanisë së Madhe, zona e Ballkanit Perëndimor është një fuçi baruti dhe në rast se lufta kthehet në këtë rajon, “Kremlini nuk do të hezitojë ta përdorë atë”.
Katër vjet më parë, pasi vizitoi Mariupolin, ish-ministri britanik paralajmëroi për cenueshmërinë e Ukrainës lindore. Tani ai pretendon se “Perëndimi veproi shumë pak dhe shumë vonë”, duke i mohuar Ukrainës statusin e një kandidati për anëtarësim në BE dhe se anëtarët e NATO-s refuzuan të dorëzonin armët që u nevojiteshin për mbrojtjen e duhur.
Banka Evropiane e Investimeve nuk mbështeti rajonet e mbetura të Ukrainës dhe Rusia u lejua të mbyste tregtinë në Detin Azov, me pak mosmiratim nga Brukseli.
“Ne bëjmë të njëjtat gabime në Ballkan. Vendeve si Serbia u është dhënë statusi i “pranimit”, por pa asnjë perspektivë realiste për t’u bashkuar me BE-në së shpejti: sondazhet në Beograd tani tregojnë se opinioni publik po lëviz kundër tij. BE-ja u kushton respektin e duhur liderëve si Vuçicc, por nuk bën asgjë për të ndihmuar në ndërtimin e institucioneve më të forta qytetare ose për të sinjalizuar një largim nga normat demokratike. Perëndimi nuk duket se po mbron vlerat që mbron. Mediat e sponsorizuara nga shteti lejohen të shtyjnë shtypin e lirë dhe përgjegjësinë më të madhe politike”, shkruan ai.
Fallon thekson se, sado kohë që i duhet Putinit të ndalet në Ukrainë, “ne duhet t’i mësojmë këto mësime”.
“Demokracitë e reja kanë nevojë për më shumë se sa një dhomë pritjeje: BE-ja duhet të ofrojë akses të përkohshëm të menjëhershëm në tregjet dhe fondet e saj strukturore.
Statusi i kandidatit do t’i siguronte mbrojtje më të mirë Malit të Zi, Kosovës dhe Bosnje-Hercegovinës. Sistemet e dobëta gjyqësore dhe ligjore duhet të forcohen.
Ne duhet të rrisim praninë e NATO-s atje dhe të bëjmë të qartë se integriteti kushtetues dhe territorial i këtyre vendeve është i rëndësishëm për të gjithë ne”, është kategorik Fallon.
Ai përmendi gjithashtu rolin e madh që Britania e Madhe duhet të luajë:
“Duhet të forcojmë praninë tonë diplomatike dhe ushtarake si në Kosovë ashtu edhe në Bosnje. Tashmë kemi ish-shefin tonë të Mbrojtjes, Shefin e Ajrit, Marshallin Sir Stuart Peach, si një të dërguar special. Përveç ndihmës për të luftuar krimin e rëndë dhe sigurinë, ajo ka një mision më të gjerë për të forcuar shoqërinë civile dhe institucionet demokratike: ne duhet t’i japim asaj burimet që i nevojiten”.
Ne pamë demokracinë nën sulm me raketa në Kiev
Sipas Fallon, luftërat ballkanike i dhanë fund librit të shekullit të 20-të dhe Putini dhe Rusia nuk kanë harruar se si u poshtëruan nga konflikti në aeroportin e Prishtinës në vitin 1999.
“Nëse Serbia zgjedh përshkallëzimin e mëtejshëm, sigurisht që do të ketë mbështetjen ruse. Putini tashmë është përpjekur të destabilizojë rajonin: gjashtë vjet më parë, një grusht shteti i mbështetur nga Rusia u përpoq të pengonte Malin e Zi të bashkohej me NATO-n. U ndalua, por Rusia nuk e humbi interesin. Pavarësisht nëse ai fiton apo humbet në Ukrainë, Putin nuk dëshiron të shohë më shumë vende që marrin mbrojtje formale nga Perëndimi”, paralajmëron ai.
“Pra, edhe një herë vlerat tona perëndimore – zgjedhjet e lira, media e hapur, qeverisja e përgjegjshme, gjyqësori i pavarur – janë në rrezik. Ne nuk duhet të bëjmë gabim duke supozuar se ato janë në përputhje vetëm me anëtarësimin e plotë në BE ose NATO. Përkundrazi, ne duhet të arrijmë jashtë mureve tona: ta bëjmë më të lehtë dhe më të shpejtë për kandidatët anëtarësimin dhe të kenë stimuj më të mirë për ta bërë këtë”.
Së fundi, Fallon vlerëson se në të kaluarën Evropa gjeti mënyra për të pajtuar ndarjet më të vështira etnike dhe fetare dhe e eksportoi me sukses atë sistem të demokracisë nëpër botë.
“Tani në kontinentin tonë ne kemi parë demokracinë nën sulm me raketa në Kiev. Mijëra u vranë në konfliktin e fundit ballkanik. A duhet vërtet të shikojmë raketat që bien sërish mbi Sarajevë dhe Prishtinë përpara se Perëndimi të ndërmarrë veprime?”, ai pyet.
