Kanë kaluar tre dekada dhe Serbia nuk ka lëvizur. Më saktësisht, u kthye në rrethin e plotë – zgjedhjet e vjedhura, kordonët policor dhe represioni, njerëzit e zemëruar, protestat, një qeveri autoritare që nuk njeh të drejtat e qytetarëve të saj, janë edhe një herë pjesë përbërëse e jetës së përditshme në Serbi, ku vetëm presidenti ka një emër tjetër. Dikur ka qenë Sllobodan Millosheviq, sot është Aleksandar Vuçiq.
Pas ngjarjes para Kuvendit të Beogradit, ku gjatë protestës së opozitës u sulmua nga policia ndaj qytetarëve të mbledhur, një foto e kryeqytetit të Serbisë iu dërgua botës që në mënyrë të papërmbajtshme të kujton fillimin e viteve 1990, kur beteja për demokraci me regjimin autoritar të Sllobodan Millosheviqit u luftua në rrugë.
Zgjedhjet e vjedhura, dhuna policore, fjalimi i Presidentit Vuçiq përmes narrativës së Millosheviqit për “kolapsin e shtetit” dhe banditë dhe banditë në rrugë dolën përsëri nga dollapi. Përsëri, në çdo gjë është i përfshirë faktori ndërkombëtar, i cili përmes rrëfimit të qeverisë për “të huajt që mentorojnë opozitën dhe e inkurajojnë atë për të destabilizuar vendin”, i cili përmes, në pamje të parë, rritja e interesit të Perëndimit dhe BE-së për problemet e brendshme të Serbisë.
Mund të thuash që gjithçka është njësoj, vetëm se ai nuk është aty. Në fakt edhe ai është aty, thjesht ka një emër tjetër, raporton Nova.
“Modus operandi është mjaft i ngjashëm me atë që pamë në kohën e Millosheviqit. Përvoja na tregon se të gjithë liderët autoritarë veprojnë njësoj, sepse kanë mundësi të kufizuara. Nëse doni të shkatërroni demokracinë dhe të futni sundimin personal në një vend, ju e dini se si ta bëni këtë dhe nuk ka shumë mundësi – duhet të trembni njerëzit, të përdorni propagandë, të përhapni frikë dhe nuk duhet të lejoni asnjë humbje të vetme. Duhet të jetë një sistem krejtësisht i mbyllur ku edhe humbja më e vogël mund t’ju rrezikojë. Prandaj çdo nivel i qeverisjes duhet të jetë në dorën e tij, e sidomos të mos lejojë që kryeqyteti të humbasë”, shpjegon drejtor i Qendrës për Politika Praktike Dragan Popoviq.
Bojan Pajtiq, profesor në Fakultetin Juridik në Novi Sad dhe një nga pjesëmarrësit aktivë dhe organizatorë të protestave në vitet 1990, beson se Vuçiq është një version i Millosheviqit, i cili, siç thotë ai, ka përsosur teknikat e vjedhjes së votave.
“Në kohën e Millosheviqit ka pasur vjedhje votash si sot, por nuk ka pasur migrim të votuesve dhe nuk ka pasur keqpërdorime të tilla që njerëzit të votojnë dy herë në zgjedhje. Është një metodë e re, përveç “trenit bullgar” kemi marrë edhe një “autobus boshnjak” dhe kjo ka shkaktuar tronditje te vëzhguesit ndërkombëtarë, sepse diçka e tillë nuk ishte parë kurrë në Evropë”, shpjegon Pajtiq.
Ai rikujton se të njëjtat represione policore ndaj qytetarëve ka pasur edhe në kohën e Millosheviqit, si dhe retorika në të cilën Vuçiq, ashtu si ish-presidenti i RF të Jugosllavisë, pretendon se nuk po e shkatërrojnë atë por shtetin.
“Milosheviqi të paktën ka mbajtur një formë të caktuar ligjshmërie dhe këtu nuk kemi më përpjekje për të falsifikuar ligjshmërinë. Kjo është një forcë brutale e kombinuar me marketingun e paskrupullt ku Aleksandar Vuçiq, në stilin e Luigjit XIV, e barazon veten me të gjithë vendin dhe e barazon mirëqenien e partisë së tij me mirëqenien e Serbisë”.
Sipas Popoviqit, vjedhja e hapur e zgjedhjeve që mbrohet me represion policor është një gjë logjike në sisteme si ai që sundoi Serbinë në vitet 1990 dhe që sundon sot.
“Qytetarët që të kenë frikë duhet kërcënuar me forcë të madhe. Këtu nuk ka shumë dilemë – Vuçiq përdor metodat e Millosheviçit. Ai është nga ai mjedis politik i viteve nëntëdhjetë, por në ndërkohë ka kaluar shumë kohë – ne harruam diçka, e ai diçka mësoi”
Sipas Popoviqit, Vuçiq i përdor burimet publike në një mënyrë që nuk e ka bërë as Millosheviqi, lidhjet me mafian janë më të dukshme.
Ai shpjegon se Millosheviqi, duke pasur parasysh periudhën kur ka qeverisur, nuk ka pasur mundësi që të shfrytëzojë burimet publike ashtu siç bën sot Vuçiq dhe se abuzimi me institucionet dhe policinë tani është shumë më i dukshëm.
“Ky nuk është vetëm një abuzim i forcës policore. Këtu duhej të detyroje një numër të madh oficerësh policie, të cilët u raportojnë njerëzve banesa false, për të kryer një krim. Në këtë kuptim ai e ka tejkaluar shumë Sllobodan Millosheviqin”, beson Popoviq.
Ai kujton se partia në pushtet si elitë përfaqëson njerëz të sanksionuar nga SHBA, si Milan Radoiçiq…
