Qyteti i vjetër i perlave

Artefaktet e gjetura në këtë qytet në ishullin Siniyah në Umm al-Quwain, me gjasë dikur shtëpia e mijëra njerëzve dhe qindra shtëpive, datojnë që nga historia paraislamike e rajonit në fund të shekullit të 6-të

Arkeologët kanë bërë të ditur se kanë gjetur qytetin më të vjetër të perlave në Gjirin Persik në një ishull pranë një prej “sheikhaneve” veriore të Emirateve të Bashkuara Arabe.

Artefaktet e gjetura në këtë qytet në ishullin Siniyah në Umm al-Quwain, me gjasë dikur shtëpia e mijëra njerëzve dhe qindra shtëpive, datojnë që nga historia paraislamike e rajonit në fund të shekullit të 6-të. Teksa qytetet më të vjetra të perlave janë përmendur në tekstet historike, kjo përfaqëson herën e parë që arkeologët thonë se kanë gjetur fizikisht një nga kjo epokë e lashtë nëpër kombet e Gjirit Persik.

“Ky është shembulli më i vjetër i atij lloji të qytetit me perla Khaleeji”, ka theksuar Timothy Power, profesor i asociuar i arkeologjisë në Universitetin e Emirateve të Bashkuara Arabe, duke përdorur një fjalë që do të thotë “Gjiri” në arabisht. “Është paraardhësi shpirtëror i qyteteve si Dubai”.

Qyteti i perlave ndodhet në ishullin Siniyah, i cili mbron kënetat Khor al-Beida në Umm al-Quwain, një emirat rreth 50 kilometra në verilindje të Dubait përgjatë bregut të Gjirit Persik. Ishulli, emri i të cilit do të thotë “dritë vezulluese” me gjasë për shkak të efektit të diellit të nxehtë lart, tashmë ka parë arkeologët të zbulojnë një manastir të lashtë të krishterë që daton rreth 1.400 vjet më parë.

Image

Qyteti ndodhet drejtpërdrejt në jug të atij manastiri në një nga rrugët gjarpërore të ishullit dhe shtrihet në rreth 12 hektarë. Atje arkeologët gjetën një shumëllojshmëri shtëpish të bëra me gurë plazhi dhe llaç gëlqereje, duke filluar nga lagjet me rrugica të ngushta deri te shtëpitë më të mëdha me oborre, duke sugjeruar një shtresëzim social, ka shpjeguar Power. Vendi ka gjithashtu shenja të banimit gjatë gjithë vitit, ndryshe nga operacionet e tjera të margaritarisë që zhvillohen në pika sezonale në rajon.

“Shtëpitë aty janë të renditura njëra pas tjetrës”, ka shtuar ai. “Gjëja kryesore atje është qëndrueshmëria. Njerëzit jetojnë atje gjatë gjithë vitit”.

Në shtëpi arkeologët kanë zbuluar perla të lira dhe pesha zhytjeje, të cilat zhytësit e lirë i përdornin për t’i zbritur shpejt në shtratin e detit duke u mbështetur vetëm në frymën e tyre të mbajtur.

Qyteti i paraprin ngritjes së Islamit në të gjithë Gadishullin Arabik, duke i bërë banorët e tij të mundshëm të krishterë. Profeti i Islamit, Muhamedi, lindi rreth vitit 570 dhe vdiq në vitin 632 pasi pushtoi Mekën në Arabinë Saudite të sotme.

Departamenti i Turizmit dhe Arkeologjisë i Umm al-Quwain, Universiteti i Emirateve të Bashkuara Arabe, Misioni Arkeologjik Italian në Emirat dhe Instituti për Studimin e Botës së Lashtë në Universitetin e Nju-Jorkut të gjithë morën pjesë në gërmim. Umm al-Quwain, emirati më pak i populluar në Emiratet e Bashkuara Arabe, planifikon të ndërtojë një qendër vizitorësh në këtë vend.

Sot, zona pranë kënetës është më e njohur për dyqanin e pijeve me kosto të ulët në Barracuda Beach Resort të emiratit. Në muajt e fundit autoritetet kanë demoluar një aeroplan mallrash të epokës sovjetike të lidhur me një vrapues rus të njohur si “Tregtari i vdekjes” teksa ndërton një urë për në ishullin Siniyah për një zhvillim të pasurive të paluajtshme prej 675 milionë dollarësh. Autoritetet shpresojnë se zhvillimi, si dhe ndërtimet e tjera do ta rrisin ekonominë e emiratit.

Megjithatë, edhe ky vend i lashtë sjell mësime për Emiratet.

Historia e perlave, e cila u shemb me shpejtësi pas Luftës së Parë Botërore me futjen e perlave artificiale dhe Depresionit të Madh, ka një rëndësi të veçantë në historinë e Emirateve të Bashkuara Arabe – veçanërisht pasi ajo përballet me një llogari të afërt me një industri tjetër nxjerrëse. Ndërsa shitjet e naftës së papërpunuar ndërtuan vendin pas formimit të tij në 1971, Emiratet do të duhet të përballen me trashëgiminë e tyre të karburanteve fosile dhe potencialisht të planifikojnë për një të ardhme neutrale ndaj karbonit, ndërsa do të presë bisedimet e klimës COP28 të Kombeve të Bashkuara më vonë këtë vit.

Përktheu: Blerta Haxhiu