Arsyeja kryesore kundër mobilizimit është se Kremlini është i vetëdijshëm se shumica e rusëve thjesht nuk duan të shkojnë në luftë dhe të vdesin ose të dërgojnë të dashurit e tyre në fushën e betejës.
Instituti për Studimin e Luftës pohoi se presidenti rus Vladimir Putin po mbështetet gjithnjë e më shumë në “forcat e parregullta vullnetare dhe ndihmëse, në vend të njësive konvencionale” në vijat e frontit. Raporti i fundit mbi pushtimin rus thotë se “marrëdhëniet e dobëta të Putinit me komandën ushtarake dhe Ministrinë e Mbrojtjes Ruse mund të shpjegohet pjesërisht nga fokusi në rritje i Kremlinit në rekrutimin e vullnetarëve të papërgatitur në njësi të parregullta ad hoc”.
Pra, pse Putini nuk urdhëron mobilizimin dhe në këtë mënyrë të plotësojë trupat ruse në Ukrainë? “Sepse në atë rast do të shkaktonte një rebelim në Rusi dhe vështirë se do të përmirësonte situatën në fushën e betejës duke dërguar të rinj të papërvojë që nuk vriten realisht në një vend tjetër”, tregoi një analizë e thelluar në portalin e pavarur rus Meduza.
Në mbledhjen e parë plenare të seancës së vjeshtës të Dumës së Shtetit më 13 shtator, kreu i Partisë Komuniste, Genadi Zyuganov , tha se “operacioni special” në Ukrainë “është kthyer në një luftë”, prandaj “maksimumi mobilizimi i forcave dhe burimeve” është i nevojshëm.
Zëdhënësi presidencial Dmitry Peskov siguroi të njëjtën ditë se “në këtë moment nuk bëhet fjalë për mobilizim”, por të nesërmen, më 14 shtator, kreu i Çeçenisë Ramzan Kadyrov .ai tha se “kjo në Ukrainë u shndërrua në armiqësi shumë kohë më parë” dhe se “ne të gjithë duhet të mobilizohemi” pa pritur që “udhëheqja shtetërore të shpallë mobilizimin”. Menjëherë pas kësaj, Kadyrov u bëri thirrje udhëheqësve të 85 rajoneve ruse që të “përgatitin, edukojnë dhe rekrutojnë të paktën një mijë vullnetarë”. Në fund të fundit, në Ukrainë, më 3 mars, Verkhovna Rada miratoi dekretin presidencial për mobilizimin e përgjithshëm, i cili në tërësi është shumë i suksesshëm, në mënyrë që ushtria ukrainase të ketë një epërsi numerike në front. Me një frymë luftarake në dukje më të lartë, sepse ukrainasit po bëjnë një luftë për atdheun, e kombinuar me inteligjencë dhe planifikim të mirë, u arrit suksesi i kundërofensivës ukrainase në rajonin e Kharkiv në shtator.
Ishte kjo kundërofensivë që inkurajoi mbështetësit më të vendosur të luftës në Rusi të flisnin përsëri për mobilizimin. Vala e parë e bisedimeve të tilla u zhvillua në mars pasi dështoi plani “për të pushtuar Kievin në tre ditë”, por më pas Kremlini nuk e bëri atë ashtu siç nuk tregon entuziazëm tani. Ka arsye politike dhe teknike për këtë. Në Ukrainë, ushtria masive ukrainase tani po lufton kundër asaj ruse, e cila nuk mund të quhet as plotësisht profesionale, sepse ka ushtri të rregullta, vullnetarë, rekrutët dhe mercenarët, madje edhe më pak njerëz. Sipas ligjit federal për mobilizimin, ai mund të futet vetëm me dekret presidencial, por nuk ka pasur mobilizim masiv në Rusi që nga Lufta e Madhe Patriotike e 1941-1945, ndonëse mobilizimi i fshehtë është duke u zhvilluar pasi Ministria e Mbrojtjes ka hapur disa mijëra vende vakante në të gjithë Rusinë për shërbimin me kontratë dhe ata gjithashtu kanë filluar rekrutimin në kompani gjatë verës.
Por pse nuk u krye mobilizim i vërtetë në Rusi?
Para së gjithash, sepse është shumë e vështirë dhe e shtrenjtë. Mobilizimi në një kuptim më të gjerë nënkupton edhe shërbimin masiv ushtarak dhe kalimin e ekonomisë dhe gjithçkaje tjetër në “binën ushtarake” dhe përbëhet nga dy komponentë. E para është ideologjike: njerëzit duhet të motivohen për t’u mobilizuar, dhe këtu instrumenti kryesor është i njëjtë si gjatë Revolucionit Francez – thirrja “Atdheu është në rrezik!” Komponenti i dytë i mobilizimit është organizativ dhe ekonomik: masa e mobilizuar duhet të kthehet sa më parë në një ushtri të gatshme luftarake dhe në të njëjtën kohë të menaxhojë ekonominë ushtarake.
Në Rusi ka probleme në të dy aspektet. Ata që janë në favor të mobilizimit janë të sigurt se kjo do të japë sukses të menjëhershëm në front – pasi pajisjet ushtarake të teknologjisë së lartë nuk mund të prodhohen shpejt (për shkak të sanksioneve), kjo do të thotë se suksesi duhet të arrihet me fuqi punëtore për të shkuar në betejë. Realiteti është diametralisht i kundërt dhe këtë e kuptojnë shumë mirë në komandën ushtarake ruse. Në pothuajse shtatë muaj “operacione speciale”, autoritetet ruse nuk arritën të përcaktojnë qartë qëllimet e saj dhe t’i përcjellin ato tek qytetarët. Detyrat që Putini përshkroi për “denazifikimin” dhe “çmilitarizimin” e Ukrainës, dhe të cilat ai i përmendi kur shpalli luftë, mbetën të pakuptueshme për rusët, sipas sondazheve të publikut rus në maj. Vërtetë, sipas një sondazhi të Levada Center nga 1 shtatori, 76 përqind e rusëve, në një masë më të madhe ose më të vogël, mbështet luftën në Ukrainë në një shkallë ose në një tjetër, por në dy grupmoshat që, në rast mobilizimi, para së gjithash do të duhet të shkojnë në luftë (18 – 24 dhe 25 – 39 vjeç), vetëm 37 deri në 40 për qind e të anketuarve janë në favor të vazhdimit të armiqësive. Me fjalë të tjera, mishi i mundshëm i topave nuk e mbështet luftën në Ukrainë, gjë që tregon se sa pak prej tyre do t’i përgjigjeshin mobilizimit dhe do të shkonin në luftë.
Njoftimi i mobilizimit mund të shkaktojë një përshkallëzim të mëtejshëm të konfliktit, sepse atëherë vendet e NATO-s me të cilat kufizohet Rusia do të duhet të përgjigjen dhe gjithashtu të kryejnë mobilizimin. Dhe kjo do të kuptohet në Kremlin si një kërcënim që kërkon një përgjigje, kështu që situata mund të përshkallëzohet. Së fundi, Putin ka pranuar vazhdimisht se potenciali ushtarak i NATO-s dhe Federatës Ruse është i pakrahasueshëm, por ai menjëherë theksoi se Rusia ka armë bërthamore. Megjithatë, e kanë edhe vendet anëtare të NATO-s.
Megjithatë, arsyeja kryesore kundër mobilizimit është se Kremlini është i vetëdijshëm se shumica e rusëve thjesht nuk duan të shkojnë në luftë dhe të vdesin ose të dërgojnë të dashurit e tyre në fushën e betejës. Edhe zyrtarët ultrapatriotë që përdorin rrjetet sociale për t’i bërë thirrje njerëzve të regjistrohen në luftë nuk shkojnë vetë atje dhe as nuk i dërgojnë fëmijët e tyre. Anëtarët seriozë të administratës presidenciale të Putinit, gjeneralët racionalë, madje edhe disa anëtarë të Këshillit të Sigurimit e kuptojnë se mobilizimi do të shkaktojë një tërmet të madh proteste dhe do të bëhet një arsye e fuqishme për pakënaqësi. Për më tepër, mobilizimi sigurisht që do të prekë kapitalin e madh, dhe reagimi i elitës së biznesit është gjithashtu i paparashikueshëm, gjë që është e rrezikshme në një situatë ku Putini ka kthyer kundër tij si mbështetësit ashtu edhe kundërshtarët e luftës, kështu që të dy shpresojnë se ai nuk do të “shkojë larg”.
Në fund të fundit, edhe nëse, pavarësisht gjithë kësaj, Putini merr rrezikun dhe shpall mobilizimin, dhjetëra e qindra mijëra njerëz që thjesht nuk kanë ku të vendosen do t’i bashkohen ushtrisë ruse. Përkatësisht, në Rusi nuk ka brigada dhe divizione të personelit në të cilat oficerët do të stërvitnin personelin e mobilizuar ushtarak dhe më pas do t’i komandonin ata, sepse oficerët janë në front, dhe pa trajnim cilësor ushtarak, hedhja e njerëzve me përvojë minimale ushtarake në vijën e parë është thjesht çmenduri. Për të zgjidhur këtë problem, oficerët do të duhet të tërhiqen nga fusha e betejës ukrainase për disa muaj dhe situata atje është tashmë e vështirë.
