Një burrë, videoja e të cilit frymëzoi një nga udhëheqësit kryesorë të trazirave të Kapitolit, emigroi në Shtetet e Bashkuara menjëherë pas zgjedhjeve të vitit 2020. BBC ka zbuluar se ai dhe gruaja e tij vazhdojnë të inkurajojnë dhunën politike në llogaritë e tyre në mediat sociale, një trend që shqetëson ekspertët e ekstremizmit.
Tre ditë pas zgjedhjeve të vitit 2020, ndërsa rezultati ishte ende në dyshim, një kimist nga Beogradi po emocionohej.
I ulur para një muri të bardhë bosh, ai ndezi një videokamerë dhe shkarkoi opinionet e tij për politikën në Shtetet e Bashkuara – një vend që nuk e kishte vizituar kurrë.
“Përshëndetje sërish nga djali serb”, nis ai.
Më pas, në një parathënie të ngjarjeve që ndodhën në Kapitolin e SHBA-ve dy muaj më vonë, ai bën thirrje për sulme kundër zyrtarëve amerikanë të zgjedhjeve.
“Ata duhet të kenë frikë kur numërojnë fletëvotimet e rreme. Ata duhet të mendojnë nëse do të dalin të gjallë prej andej?”
“Po, po ju bëj thirrje për dhunë”, thotë ai. “Nëse kjo është mënyra e vetme, kujt i intereson?”
Frymëzimi për planin e 6 janarit
“Djaloshi serb” është kimisti Aleksandar Saviq. Nga të gjitha teoritë e rrotulluara të konspiracionit dhe videot emocionuese që qarkulluan në prag të zgjedhjeve presidenciale të vitit 2020, klipi i Saviq u bë viral në qarqet e krahut të djathtë, duke tërhequr vëmendjen e disa prej njerëzve që më vonë udhëhoqën trazirat e Kapitolit më 6 janar 2021.
Shefi i tyre ishte Stewart Rhodes, kreu i milicisë Oath Keepers. Historia e videos ishte pjesë e provave në gjyqin e fundit të Rhodes, i cili rezultoi në një vendim fajësie për një akuzë për komplot kryengritje.
Sipas dokumenteve të gjykatës, Rhodes ia dërgoi videon një grupi të milicisë, së bashku me mesazhin: “[Ne] tani duhet të bëjmë atë që bëri populli i Serbisë kur Millosheviqi vodhi zgjedhjet e tyre… Refuzoni ta pranoni atë dhe të marshoni në masë në Kapitolin e vendit”.
Rhodes i tha grupit se ishte në “kontakt të drejtpërdrejtë” me Saviq. Siç shkruan BBC, kishte gatishmëri për ta ndjekur planin serb.
Nga një revolucion në një trazirë
Në videot e tij, Saviq e krahasoi situatën në SHBA me ngjarjet që çuan në dorëheqjen e presidentit serb Slobodan Millosheviq në vitin 2000.
Përmbysja e Millosheviqit në vitin 2000 erdhi pas shkatërrimit të luftërave jugosllave. Kishte një opozitë me bazë të gjerë kundër liderit serb, i cili ndryshoi totalin e votave në një përpjekje për t’u kapur në pushtet. Protestat e mëdha të vazhdueshme kundër sundimit të tij ishin kryesisht paqësore, megjithëse me sulme të dukshme kundër ndërtesave të televizionit shtetëror dhe parlamentit.
Saviq, megjithatë, u përqendrua në dhunën në videon e tij, duke u thënë mbështetësve të Donald Trump që të shkonin në kryeqytetin amerikan, të sulmonin stacionet televizive dhe qendrat e pushtetit qeveritar…
Çuditërisht, ai pretendoi se të gjitha vendet e Europës Lindore ishin ende diktatura socialiste dhe paralajmëroi se të njëjtin fat do ta kishte edhe SHBA nëse rezultati i zgjedhjeve nuk përmbysej me dhunë.
Videoja e tij pati një ndikim të thellë te udhëheqësi i Oath Keepers.
Tre ditë pasi vuri re videon, Rhodes publikoi një postim në faqen e internetit të Oath Keepers, me titull “Thirrje për veprim! Marshoni në DC, Ndaloni vjedhjen, Mbroni Presidentin”.
“Ne të gjithë duhet të marshojmë në Uashington DC dhe të mbështesim dhe mbrojmë drejtpërdrejt Presidentin Trump ndërsa ai lufton kundër grushtit të shtetit në vazhdim që po përpiqet t’i vjedhë zgjedhjet”, shkroi ai.
Çifti serb u zhvendos në SHBA menjëherë pas postimit të videos, duke mbërritur në Teksas në një moment në fillim të vitit 2021, sipas historisë së punës dhe postimeve në llogaritë e tyre në mediat sociale.
Më parë, Saviq ka punuar në Serbi, Slloveni dhe Francë pasi mori doktoraturën në kimi në Universitetin e Beogradit.
