Historia e Osman Kazazit dhe e Paul Luijf është e pabesueshme. Osman Kazazi vuajti mbi 4 dekada burg në kohën e komunizmit duke u konsideruar si një “Mandela” i Shqipërisë. Historia e tij u bë publike pas komunizmit dhe ra në veshët e Paul, një okulist holandez. Duke lexuar për jetën e vështirë të Kazazit në burg, ai vendos të vijë në Shqipëri për ta takuar personalisht atë. Dhe ky takim do të shënonte nisjen e një marrëdhënie babë-bir mes të dyve.
“Herën e parë, kur hyra në shtëpinë e Osman Kazazit, nuk do ta harroj kurrë. Një burrë i brishtë zbriti nga shkallët. Më përqafoi fort me ngrohtësi. U ndjeva menjëherë si në shtëpi. Ajo që ndieja ishte një trup i brishtë, por në sytë e tij pashë shumë forcë. Mendova, kam ardhur në shtëpinë e një personaliteti të madh. U ndjeva i nderuar që kisha mundësinë të isha në praninë e tij. E pyeta, çfarë mund të bëj për ju? Dhe ai u përgjigj: Jo, çfarë mund të bëj unë për ju? Kjo ishte mënyra se si nisi”, u shpreh Luijf gjatë dokumentarit “Sytë e shpirtit”.
Paul erdhi në Shqipëri për herë të parë në vitin 1992. Mbesa e Osman Kazazit, Nesrete Jegeni zbulon se Paul i ka thënë dajës së saj që në takimin e parë se ai do të jetë babai i tij shpirtëror. Ndërkohë Kazazi i është përgjigjur duke i thënë se Paul do të jetë djali që nuk e pati kurrë. E nga këtu nis një marrëdhënie e jashtëzakonshme mes të dyve.
“Nga më shumë se 50 udhëtimet që pata, shkova te shtëpia e tij të paktën 40 herë. Kur arrija në Tiranë, shpesh më priste Osmani dhe Shpëtimi, një nga vëllezërit e Nesretes. Qëndroja me ta natën e parë. Rrija për darkë, bënim biseda të bukura. Ishte baza ime, nga e cila lëvizja për në të gjithë vendin për projektet e mia. Pas pak kohe e pyeta “si e ke shikimin?”. Më tha se kishte vështirësi në lexim dhe në të parit së largu. Kisha mjetet e mia të lëvizshme me vete kështu që i bëra një kontroll. Provova disa lente derisa gjeta të saktat për të. Herën tjetër që shkova në Shqipëri, i solla syzet që kisha bërë për të”, tha Paul.
Kjo e emociononte Osmanin, që mbesa tregon se ai e priste me shumë gëzim Paul.
Paul konstatoi më vonë se Kazazi kishte perde në sy dhe e kishte të domosdoshme një operacion në sy. Aty i ka komunikuar se këtë ndërhyrje do ta bënte në Holandë, ku do ta merrte vetë përsipër. Luijf tregoi se për këtë mori një mjek holandez në Haarlem që e kreu ndërhyrjen falas pas Osman Kazazin.
“Ishte një ndryshim i madh për Osmanin. Para ndërhyrjes, shikueshmëria e tij ishte në 40%, ndërsa pas saj ishte afërsisht 100%. Ishte diçka kaq e veçantë. Ashtu siç ishte slogani i klinikës sime, atij iu hap një botë e re”, tha ai.
