Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, tha pak ditë më parë se qytetarët serbë do të jetonin dhjetë herë më mirë nëse i vendosim sanksione Rusisë, por nuk shpjegoi se si e ka matur efektin e politikës së mëparshme shtetërore.
Lidhur me deklaratën e liderit serb, media vendase Danas, ka marrë mendimin e ekspertëve të ekonomisë.
Ata pohojnë se kjo është një retorikë politike dhe populiste pa një analizë reale të pasojave dhe përfitimeve që do të kishim nëse ndiqnim qëndrimin e BE-së.
“Është një deklaratë shumë e diskutueshme dhe e çuditshme. Së pari, është e pasaktë se do të jetonim dhjetë herë më mirë, sepse nëse është kështu, pse nuk ka vendosur sanksione deri më tani. Kjo është një tjetër në serinë e deklaratave të tij populiste që duket se po përgatit popullin për vendosjen e sanksioneve. Për fat të mirë, është e vërtetë, por fatkeqësisht është një tjetër në serinë e deklaratave të pakuptimta për të ruajtur një farë vlerësimi politik dhe për të përgatitur popullin për vendosjen e sanksioneve që pashmangshmërisht do të pasojnë sa më parë. A do t’i deklarojë vetë apo do të presë formimin e qeverisë së re, do të varet nga presioni i jashtëm”, thotë Zheljko Veselinoviç, kryetar i Sindikatës Sloga.
Por, presidenti pohon se pasojat e qëndrimit që shteti ka respektuar prej 80 ditësh janë të mëdha dhe se çmimi që paguajmë për këtë është i madh.
“Ne në thelb nuk kemi qasje në tregun e kapitalit. Nuk po shpall vendosjen e sanksioneve, do të luftojmë sa të mundemi për ta mbajtur politikën tonë” tha Vuçiç.
Dusko Bodroza, profesor në Akademinë e Bankave të Beogradit, konfirmon se Serbia nuk ka qasje në tregun e kapitalit sepse në ankandet e fundit të bonove të thesarit, nga të cilat shteti në fakt merr hua, ka pasur më pak interes nga investitorët sesa oferta.
“Është ende pasojë e klimës më të gjerë ekonomike, megjithëse mund të lidhet me politikën. Nga pikëpamja ekonomike, situata në tregun e kapitalit është pasojë e një situate shumë të pasigurt në nivel global, por edhe e një norme shumë të ulët interesi me të cilën ne u përpoqëm të vazhdojmë të marrim hua. Investitorët thjesht nuk pajtohen me ato kushte për momentin” thotë Bodroza.
Ai thekson se kjo mund të ndikojë në jetën e përditshme, investimet pritet të ngadalësohen, pasi shteti do të ketë më pak akses në burime dhe fonde të reja nga njëra anë dhe huamarrja do të jetë më e shtrenjtë, gjë që do të ngadalësojë ardhjen e fondeve për më tej rritjen dhe zhvillimin e ekonomisë.
“Sa mund të lidhet kjo me vendosjen e sanksioneve kundër Rusisë është një çështje politike. Mendoj se në këtë moment, nga qëndrimi ndaj sanksioneve, ka ndikim më të madh fakti që investitorët janë të kujdesshëm në financim për shkak të situatës shumë të pasigurt, sidomos kur bëhet fjalë për vende si Serbia. Dhe ata presin të shohin se çfarë do të ndodhë më pas me rritjen e normave të interesit dhe ndoshta kërkojnë një pozicion më të mirë investimi për veten e tyre – përfundon Bodroza.
Predrag Bjeliç, profesor në Fakultetin Ekonomik, nuk mund të konfirmojë nëse do të jetonim saktësisht dhjetë herë më mirë, por ai thotë se nëse situata është aq e rënduar dhe sjellë në zgjedhjen përfundimtare, atëherë duhet të krahasojmë katër për qind të tregtisë me Rusinë dhe 64 për qind e qarkullimit tregtar që zhvillohet çdo vit me vendet e Bashkimit Evropian.
“Standardi ynë do të binte ndjeshëm nëse tregtia me BE-në do të reduktohej, por pasojat do të ishin vërtet të rënda vetëm nëse fakti që ne nuk vendosim sanksione ndaj Rusisë do të kontribuonte në futjen e tyre. Më pas është një dëm serioz ekonomik dhe ne që kemi qenë nën sanksione e dimë se çfarë do të thotë. Ndoshta në të ardhmen mosvendosmëria mund të rrezikojë lidhjet tona me BE-në, tashmë vendet janë ndarë në dy blloqe, por përderisa ka shanse që shtetet e Bashkimit të bashkëpunojnë me Rusinë, ato ende importojnë naftë dhe gaz. Ai moment rëndimi nuk ka ardhur ende. Mendoj se sinjalet më serioze do të vijnë nga Gjermania, por duke qenë se ata ende importojnë energji nga Rusia, deklaratat do të jenë më deklarative “- thotë Bjelic , i cili e sheh mesazhin e presidentit më shumë si një përshkrim qëllimi i të cilit është të theksojë rëndësinë objektivisht më të madhe të marrëdhëniet ekonomike me BE-në.
