Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve të Asamblesë Parlamentare të Bosnjë-Hercegovinës, Denis Zvizdiç, dhe Kryetari i Dhomës së Popullit, Bakir Izetbegovic, i dërguan një letër të përbashkët me thirrje urgjente “që të ndalohet Millorad Dodik” figurave dhe institucioneve kyçe të botës perëndimore.
Letra u dërgua në disa qindra adresa, duke përfshirë të gjithë eurodeputetët, anëtarët e Kongresit të Miqve të BeH-së në Kongresin e ShBA-së dhe ministrat e jashtëm të vendeve anëtare të BE-së.
Në letër, Zvizdiç dhe Izetbegoviç paralajmërojnë situatën aktuale në BeH dhe mundësinë e përshkallëzimit të tensioneve të krijuara nga aktivitetet antikushtetuese dhe të paligjshme të një pjese të forcave politike nga subjektet e Rrepublika Srspka-s.
Udhëheqësit e të dy dhomave të Asamblesë Parlamentare të BiH kujtuan pasojat e luftës së fundit, e cila rezultoi në spastrimin etnik të entitetit të RS-së, prishjen e objekteve të kultit katolik dhe mysliman dhe fshirjen e gjurmëve të boshnjakëve dhe kroatëve në këtë pjesë të BeH-së.
Ata kujtuan gjithashtu se pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit, me mbështetjen e fuqishme të bashkësisë ndërkombëtare, filloi procesi i normalizimit dhe pajtimit në BeH dhe se në ndërkohë është arritur sukses i rëndësishëm.
“Po ashtu, mund të themi me siguri se BeH do të ishte një shtet shumë më i qëndrueshëm dhe më i suksesshëm sot nëse nuk do të ishin aktivitetet e partisë politike SNSD të udhëhequr nga Milorad Dodik. Në 15 vitet e fundit, në fillim m ë pak e me kalimin e kohës më hapur dhe në mënyrë më arrogante, ky politikan dhe bashkëpunëtorët e tij penguan përparimin e vendit në rrugën e tij euroatlantike dhe bënë gjithçka për të mbajtur aparteidin në raport me kroatët dhe boshnjakët në RS”, thuhet në letër.
Izetbegoviç dhe Zvizdiç kujtojnë se në dokumentet zyrtare të Kongresit të vitit 2015, SNSD-ja si synim strategjik e kishte theksuar shkëputjen e entiteteve të RS-së nga BeH, gjegjësisht plotësimin e qëllimeve të Karaxhiçit dhe Mlladiçit përmes mjeteve tjera politike.
“Për këtë qëllim intensifikuan aktivitetet kundër Dejtonit, krijuan kriza dhe bllokada të përhershme në funksionimin e shtetit dhe institucioneve të tij dhe provokuan me guxim forcat politike pro-shtetërore dhe përfaqësuesit e bashkësisë ndërkombëtare në BeH. Një në një seri provokimesh ishin dekoratat që Asambleja Kombëtare e RS-së ndau pikërisht pesë vjet më parë për kriminelët e luftës të dënuar para Gjykatës së Hagës për krimin e gjenocidit në Srebrenicë dhe krime të tjera lufte, Radovan Karaxhiç, Momçilo Krajisnik dhe Biljana Plavsic”, shkruan në letrën e përbashkët.
Në këtë kontekst, ata shpjegojnë vendimin e fundit të ish-përfaqësuesit të lartë Valentin Inzko, i cili, duke përdorur autoritetin e Bonit, shpalli një ndryshim në Kodin Penal të BeH-së, i cili ndalonte glorifikimin e krimeve dhe kriminelëve dhe mohimin e gjenocidit.
“Ky vendim u pasua nga reagimi i autoriteteve në entitetin e RS, të udhëhequr nga SNSD Milorad Dodik, i cili shkaktoi krizën më të rëndë në vend që nga nënshkrimi i Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit, e cila, nëse nuk reagonte urgjentisht, mund të rezultonte në pasoja të paparashikueshme”, paralajmërojnë Izetbegoviç dhe Zvizdiç.
Ata theksojnë se SNSD dhe partnerët e tyre të koalicionit kanë filluar aktivitete që kërcënojnë drejtpërdrejt Marrëveshjen e Paqes të Dejtonit dhe Kushtetutën e BiH si pjesë integrale e saj.
Në këtë kontekst, ata veçojnë aktivitetet që lidhen me të ashtuquajturin proces të “kthimit të kompetencave subjekteve”, që, sipas tyre, është një eufemizëm për shfuqizimin antikushtetues të ligjeve të shtetit të BeH-së në entitetin e Republika Srspska-s dhe formimin e institucioneve paralele të tyre.
“Partitë parlamentare që formojnë një shumicë të ngushtë në Asamblenë Kombëtare të Republika Srpska-s dhe që janë mbledhur rreth politikës së SNSD-së dhe presidentit të asaj partie Milorad Dodik, kanë dërguar ligje në procedurë në parlamentin e entitetit, i cili nuk ka kompetencë për këtë, shfuqizojë ligjet e miratuara nga Asambleja Parlamentare e BiH dhe ndalon veprimtarinë e Forcave të Armatosura të BeH, SIPA, OSA, ITA BiH dhe një sërë institucionesh të tjera të shtetit të BiH në territorin e atij entiteti të Bosnje-Hercegovinës”.
“Sipas ligjit të brendshëm dhe ndërkombëtar, ky është një sulm i dukshëm ndaj rendit kushtetues të shtetit sovran dhe të njohur ndërkombëtarisht të BeH-së”, vazhdon të thuhet në letër.
Një politikë e tillë, shtohet, vë në pikëpyetje rezultatet e përpjekjeve të mëdha që janë investuar në dekadat e fundit në realizimin e proceseve të rëndësishme reformuese, në të cilat ka bërë përpjekje të mëdha edhe bashkësia ndërkombëtare.
Drejtuesit e të dy dhomave të Asamblesë Parlamentare të BeH theksuan faktin se të gjitha ligjet shtetërore dhe institucionet e krijuara në bazë të këtyre ligjeve bazohen në Marrëveshjen e Dejtonit dhe Kushtetutën e BeH, nenet III të së cilës. 5. a) dhe IV.4. a) mundësia e parashikuar për marrjen e kompetencave nga subjektet dhe që këto ligje të miratoheshin me konsensus të të gjitha partive parlamentare, përfshirë SNSD-në.
“Tani këto janë ligje të vlefshme të shtetit të BeH, dhe parimi bazë i hierarkisë ligjore që vlen në të gjitha shtetet demokratike është se nivelet më të ulëta të qeverisjes dhe parlamentet e tyre nuk mund të ndryshojnë apo shfuqizojnë ligjet e vlefshme shtetërore”, shpjegohet më tutje.
Izetbegoviç dhe Zvizdiç përkujtojnë se BE-ja dhe ShBA-ja janë ndër nënshkruesit e Marrëveshjes së Dejtonit dhe se kanë obligim të reagojnë në rast të shkeljes së dispozitave të saj dhe se priten aktivitete konkrete që do të konfirmojnë mbështetjen për sovranitetin dhe integritetin territorial të BeH-së.
“Çdo përllogaritje dhe shtyrje e një reagimi konkret ka një efekt stimulues për ata që kërkojnë të rrëzojnë Marrëveshjen e Paqes të Dejtonit, dhe në këtë mënyrë të rrezikojnë paqen dhe stabilitetin në BeH, rajon dhe pjesën tjetër të kontinentit evropian. Vetëm me një reagim të përbashkët vendimtar, ne në BeH, BE dhe ShBA, dhe garantuesit e tjerë-dëshmitarë të nënshkruesve të Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit, do të mund të ndalojmë pasojat katastrofike që do të lindin si pasojë e kërcënimeve të Dodikut. pasuesit politikë nga njësitë e RS. Një alternativë ndaj kësaj është kolapsi i Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit, dhe rrjedhimisht paqja në BiH. Këtë skenar duhet ta parandalojmë me çdo kusht”, përfundon letra.
