Gjersa Evropa vazhdon të përballet me një krizë të vazhdueshme energjetike, meteorologët e AccuWeather kanë përshkruar se cilat pjesë të kontinentit do të kenë kushtet më të vështira këtë dimër dhe cilat zona mund të kursehen nga ndikimet më të rënda të motit.
Fillimi zyrtar i dimrit është pak më shumë se dy muaj larg, dhe megjithëse shumë evropianë mund të jenë të vendosur në rutinat e vjeshtës, ekipi i meteorologëve për parashikime afatgjate nga AccuWeather ka mbledhur tashmë një perspektivë për atë që do të sjellë dimri në Evropë.
Rritja e kostove të energjisë elektrike dhe gazit në të gjithë kontinentin po ushtron presion shtesë mbi perspektivën e asaj që do të sjellë ky dimër. Periudhat e motit të ftohtë mund të nënkuptojnë një efekt të valëzuar në aspekte të ndryshme të ekonomisë evropiane. Mund të sjellë ndikime afatgjata në jetën e përditshme të banorëve, si dhe pasoja në turizëm dhe tregti që mund të zgjerohen në nivel global.
Këtë sezon dimëror, ekspertët thonë se modeli i përgjithshëm do të ndikohet kryesisht nga La Niña, një fenomen oqeanik dhe atmosferik që është homologu i ftohtë i El Niños. Gjatë La Niña-s, temperaturat jashtëzakonisht të ulëta të oqeanit zgjerohen në të gjithë Paqësorin Ekuatorial, i cili nga ana tjetër krijon një sistem reagimi oqean-atmosferik që mund të ndikojë në motin në të gjithë globin – veçanërisht temperaturën e dimrit dhe sistemet e reshjeve të borës.
Klimatologët thonë se La Niña është ende duke u forcuar dhe parashikohet të vazhdojë gjatë pjesës tjetër të muajve të vjeshtës dhe dimrit.
“La Niña pritet të arrijë kulmin në Nëntor,” tha meteorologu ndërkombëtar i AccuWeather, Jason Nicholls, duke shtuar se vulosja e Lëkundjes Jugore të El Niño (ENSO) duhet të kthehet në një fazë neutrale – as La Niña apo El Niño – në Janar. Pavarësisht këtij ndryshimi gjatë pjesës së fundit të sezonit, kushtet atmosferike duhet të mbeten të ngjashme me La Niña gjatë gjithë dimrit për shkak të një vonese midis fenomenit klimatik dhe kushteve të ndryshuara të motit.
Çfarë do të thotë kjo për perspektivën e dimrit 2022-2023 në të gjithë Evropën? Duke qenë se ky dimër është sezoni i tretë radhazi i dimrit nën ndikimin e La Niña-s, ky sezon mund të sjellë një pjesë të vogël të ngjashmërive me motin e dimrit të vitit të kaluar. Megjithatë, parashikuesit e AccuWeather thonë se ky vit përmban një pjesë të rrallë të enigmës që nuk e kanë pasur vitet e fundit.
“Një La Niña e trefishtë ka ndodhur vetëm tre herë që nga fillimi i mbajtjes së të dhënave, më e fundit është fillimi i shekullit nga 1998 deri në 2001,” shpjegoi meteorologu i shquar i AccuWeather, Alan Reppert. Duke parë disa herë në historinë e kohëve të fundit, kur kishte tre dimëra të La Niña-s me radhë, parashikuesit mund t’i analizojnë këto vite unike dhe t’i përdorin ato si pjesë të mjeteve të tyre për të ndihmuar në bashkimin e asaj që mund të mbajë ky dimër.
Sa ftohtë do të jetë këtë sezon dhe cilat zona mund të presin kushte me stuhi? Meteorologët e AccuWeather i përgjigjen kësaj dhe më shumë në një ndarje rajon pas rajoni më poshtë.
Evropa Jugore do të përballet me stuhi të fuqishme (përfshirë Kosovën)
Parashikuesit e AccuWeather thonë se ka indikacione se stuhia e përgjithshme këtë dimër do të synojë shpesh Evropën Jugore.
Vendndodhjet në të gjithë Portugalinë, Spanjën, Francën Jugore, Italinë dhe Ballkanin kanë një shans më të madh për të marrë shi më të shpeshtë dhe ngjarje të nxitura nga erërat sesa pjesët e tjera të kontinentit. Në disa mënyra, banorët nga Gadishulli Iberik dhe në Evropën Juglindore mund të shohin disa ngjashmëri me dy vitet e mëparshme.
Kjo mund të nënkuptojë një rrezik në rritje për ngjarjet e shiut të dendur, veçanërisht në Francën juglindore, në Italinë veri-qendrore dhe në Ballkanin Perëndimor. Ata që jetojnë në qytete, si Venecia, Itali, duhet të monitorojnë nga afër çdo stuhi në zonë këtë dimër për shkak të cenueshmërisë së vendndodhjes së tyre ndaj përmbytjeve. Një trajtore domuniese e stuhisë në jug në të gjithë Evropën do të nënkuptonte gjithashtu potencialin për reshje më të larta bore përgjatë shpateve jugore të Alpeve, shpjegoi Roys.
Stuhitë e erës janë të njohura për sjelljen e erërave shkatërruese, reshjeve të rrëmbyeshme dhe madje edhe shkarkimit të borës në terrene më të larta. Vitin e kaluar, shumë nga stuhitë e përmendura në Spanjë dhe Portugali ndodhën më vonë në sezonin e stuhisë së erës në pranverë. Megjithatë, ndikime të shumta nga stuhia Blas u ndjenë gjatë gjysmës së parë të nëntorit në pjesë të Spanjës lindore dhe Francës jugore.
Blas u emërua nga Agencia Estatal de Meteorología (AEMET), Agjencia Meteorologjike Spanjolle, më 5 nëntor 2021. Stuhia përhapi shi të dendur dhe erëra të forta në bregun lindor të Spanjës përpara se të lëvizte mbi Mesdheun perëndimor dhe të sillte shi dhe erë shtesë në pjesë të Algjerisë dhe Francës.
Zonat malore që mund të kenë totale më të larta të reshjeve të borës këtë dimër mbi Gadishullin Iberik përfshijnë Malet Kantabriane, Sistemin Qendror dhe Malet e Pirenejve në të gjithë Spanjën veriore dhe qendrore. Modeli i ardhshëm mund të çojë në shtrirje ideale të motit për vendpushimet e skive në zonë dhe destinacionet e pushimeve dimërore. Megjithatë, zonat e ulëta jashtë terrenit më të lartë do të kenë gjithashtu një shans për të marrë sasi normale deri pak mbi mesataren e reshjeve të borës pasi temperaturat ulen tutje gjatë dimrit.
Pas një vere jashtëzakonisht të thatë në disa rajone me periudha të temperaturave të larta, rendimentet nga kulturat si misri, luledielli, panxhari i sheqerit, patatet dhe soja morën një goditje të drejtpërdrejtë, sipas shërbimit të monitorimit të të korrave të Bashkimit Evropian MARS. Ekspertët kanë vënë në dukje se moti më i butë dhe periudhat e reshjeve shumë të nevojshme që mbërritën në disa rajone nga fundi i verës erdhi shumë vonë për të përfituar ndjeshëm shumë kultura verore. Perspektivat për rritjen e këtij dimri dhe të korrat e ardhshme janë vënë në qendër të vëmendjes.
Evropianët kanë shqetësime në rritje se toka e thatë dhe rezervuarët e varfëruar të ujit në të gjithë Evropën Jugore do të kenë nevojë për reshje mbi mesataren e dimrit për t’u rikthyer. Me këtë në mendje, dimri është zakonisht stina më e lagësht në të gjithë këtë pjesë të kontinentit dhe modeli favorizon raundet e motit të paqëndrueshëm që mund të ndihmojë në uljen e thatësirës së vazhdueshme. Megjithatë, nuk pritet që modeli i ardhshëm i stuhive të mund të largojë plotësisht thatësirën. Mund të duhen vite të sezoneve të reshjeve mbi mesataren për të rimbushur nivelet e ulëta aktuale të ujit.
Temperaturat me gjasë do të priren afër normales deri pak mbi normale në të gjithë Evropën Jugore këtë dimër. Sidoqoftë, periudhat e motit të paqëndrueshëm mund të shoqërohen me periudha të motit më të ftohtë, sipas Reppert.
Mbretëria e Bashkuar dhe Irlanda mund të përballen papritmas me goditje të forta nga të ftohtit
Nga fillimi i Dhjetorit 2021, pjesë të Mbretërisë së Bashkuar dhe Irlandës kishin vëzhguar tashmë disa ndikime nga stuhitë e erës, duke përfshirë stuhitë e quajtura Aurore, Arwen dhe Barra. Stuhia Arwen ishte stuhia e dukshme që bllokoi 61 pjesëmarrës në koncert brenda Tan Hill Inn, kafiterin me vendodhjen më të lartë të Anglisë, për disa ditë në fund të Nëntorit 2021.
Dimrin e kaluar në mes të Shkurtit, stuhia Eunice solli dëme të konsiderueshme në infrastrukturë në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar. Çatia e Zonës O2 në Londër u shqye keq nga erërat ekstreme gjatë kësaj periudhe. Në lokacionin The Needles, një pikë referimi në Anglinë jugore, regjistroi një vrullshmëri të erës prej 196 km/h nga stuhia Eunice, të cilën Zyra Metologjike e Mbretërisë së Bashkuar e konfirmoi si erën më të fuqishme të raportuar ndonjëherë në Angli. Për të vënë në perspektivë forcën e erërave, një uragan i madh i kategorisë 3 në Atlantik ka erëra që variojnë nga 179 deri në 193 km/h.
Këtë dimër, parashikimi bën thirrje për temperatura përgjithësisht afër normales, me “shpërthime” të ftohta që mund të përkojnë me periudha me borë.
Modeli i përgjithshëm këtë dimër në qytete të tilla si Dublini dhe Edinburgu do të favorizojë më pak ditë bore sesa në vitet e zakonshme. Megjithatë, çdo periudhë e ftohtë dhe e paqëndrueshme që mund të kapë rajonin këtë vit mund të ketë pasoja thelbësore duke pasur parasysh gjendjen e kërkesës për energji dhe kostot që lidhen me ngrohjen e shtëpive.
“Mund të ketë periudha të motit të butë me temperatura pothuajse normale,” tha Roys. “Megjithatë, një shpërthim i motit më të ftohtë mund të vendoset në të gjithë rajonin për një periudhë prej dy deri në tre javë.”
Gjatë këtyre periudhave të ftohta do të shtohen gjasat që banorët të vëzhgojnë reshje bore jashtë zonave më të larta të terrenit. Pika të tilla si Malet Penines, Malet Jugore dhe Malet Grampian do të jenë zona që sinoptikanët thonë se duhet të kenë mundësinë më të madhe për reshje normale bore këtë vit.
Janari dhe Shkurti mund të sjellin një periudhë më aktive përsa i përket reshjeve të borës për pjesë të Skocisë dhe malësive me mundësi të stuhive që të anashkalojnë pikat veriore. Ndërkohë, zonat e jugut të Mbretërisë së Bashkuar mund të regjistrojnë pothuajse një sasi totale pranë normës normale të reshjeve dimërore gjatë gjysmës së parë të dimrit dhe më pak reshje bore se zakonisht deri në Shkurt.
Ndërsa frekuenca e stuhive mund të mos ndryshojë shumë këtë dimër krahasuar me vitin e kaluar, sinoptikanët thonë se mund të ketë më pak ndikime dhe intensiteti i stuhive gjithashtu mund të jetë më i ulët.
Evropa Veri-Qendrore do të përballet me kushtet e thata
Ndryshe nga moti i paqëndrueshëm i parashikuar për vendet në Evropën Jugore, vendet më në veri si Franca veriore, Beneluksi, Gjermania dhe pjesë të Polonisë mund të kenë kushte kryesisht më të thata.
Me stuhinë e përgjithshme që favorizon rajonet në jug, shumë lokacione në të gjithë Evropën veri-qendrore do të përballen me rrezikun e mungesës së reshjeve të bollshme të dimrit. Përderisa reshjet e vjeshtës që kanë prekur tashmë zonat e Francës, Gjermanisë dhe Polonisë kohët e fundit kanë qenë të mirëseardhura për mbjelljen e kulturave dimërore, perspektivat e një sezoni dimëror më të thatë mund të çojnë në sfida për rritjen e vazhdueshme të të korrave dhe mund të çojnë në një rendiment më të ulët në kohën e korrjes.
Pjesë të Francës dhe Gjermanisë mund të priren në anën më të thatë në krahasim me vendet në të gjithë Poloninë, thonë parashikuesit e AccuWeather, duke përfshirë qendrat e metrosë së Parisit dhe Berlinit. Sasia e reshjeve të shiut dhe borës këtë dimër pritet të jetë nën normale në Francën veriore dhe Gjermani, por mund të jetë afër normales në Poloni.
Temperaturat mesatare deri pak nën mesatare do të mbizotërojnë në këtë rajon.
Me më pak borë në parashikimin për Evropën veriore-qendrore, rreziku i motit të ftohtë që shtyp shanset që të korrat dimërore të mbijetojnë deri në korrje rritet.
Baltiku dhe Skandinavia mbesin më të ngrohta
Meteorologët e AccuWeather po parashikojnë një dimër më të ngrohtë se mesatarja në Evropën verilindore dhe Skandinavi.
Periudhat e motit të paqëndrueshëm dhe të ftohtë do të jenë të mundshme nganjëherë, por faktorë të shumtë atmosferik tregojnë se temperaturat janë në tendencë në anën e ngrohtë në të gjithë rajonin dhe priten më pak ditë bore në krahasim me vitet tipike.
Mbetet mundësia që stuhitë të luhaten me potencialin që fillimisht të godasin veriun e Mbretërisë së Bashkuar dhe më pas të sjellin reshje dimërore në pjesët perëndimore dhe jugore të Norvegjisë.
Për më tepër, parashikuesit kanë ngritur shqetësime për stuhitë që do të lëvizin drejt veriut nga Mesdheu dhe do të përhapin lagështinë në Finlandë, duke pasur parasysh modelin aktiv të parashikuar në Evropën Jugore.
Zonat në të gjithë Suedinë jugore, duke përfshirë qytetin e Stokholmit, mund të humbasin shumicën e ditëve të borës gjatë gjysmës së parë të dimrit. Ndërkohë, entuziastët e borës mund të kenë nevojë të dynden në zonat në lindje dhe perëndim në Finlandë dhe Norvegji, në mënyrë që të përballen me “shpërthime” të reshjeve të bores nga Dhjetori deri në Shkurt.
Parashikimi Evropian Vjetor për skijimin e Dimrit 2022-23
Ka ardhur koha për të pastruar pluhurin nga skitë dhe snoubordet për përsëritjen e dytë vjetore të parashikimit Evropian për skijim nga AccuWeather.
Gjersa shumë vendpushime të skijimit në të gjithë Evropën përgatiten për atë që mund të rezultojë të jetë sezoni më i ngarkuar i skijimit që nga fillimi i pandemisë së koronavirusit, disa pronarë po paralajmërojnë se disa aspekte të përvojës së skijimit mund të jenë të ndryshme këtë vit. Rritja e kostove të energjisë elektrike dhe gazit ka detyruar disa resorte të rrisin çmimet e një sporti tashmë të shtrenjtë. Disa vendpushime kanë qenë në rrezik edhe të mos rihapen.
Vendpushimet në Francë që po përballen me sfidën e rihapjes kanë dalë me disa taktika unike për të ulur kostot, duke përfshirë ngadalësimin e shpejtësisë së ashensorëve, përdorimin e energjisë së rinovueshme dhe kërkimin e mbështetjes nga qeveria, raportoi Euronews. Si rezultat, klientët mund të përfundojnë duke paguar tarifa më të larta për të kompensuar kostot e mbetura.
Zonat që parashikohet të kenë kushte të “shkëlqyera” skijimi këtë dimër përfshijnë vendpushimet kryesisht në lartësitë më të larta në Evropën Jugore, ku ka të ngjarë të krijohet një pistë aktive stuhie, përfshirë edhe Kosovën. Nga ana tjetër, bora shtesë ka të ngjarë të ketë një efekt pozitiv në kostot operative në këto vende.
Vendet që pritet të përballen me kushte “të mira” të skive këtë dimër përfshijnë vendpushimet në Skoci, Norvegjinë jugore, Spanjën qendrore dhe Italinë qendrore. Kushtet “jo të mira” priten këtë sezon për çdo vendpushim të vendosur në të gjithë Anglinë veriore dhe zona në Gjermani, duke përfshirë shpatet veriore të Alpeve. /MeteoKosova/
