Kur një raketë preku tokën e një qyteti kufitar polak javën e kaluar duke shkaktuar vdekjen e dy personave, disa liderë evropianë u shqetësuan për dy arsye.
Aq sa i shqetësonte mundësia që Rusia mund të kishte urdhëruar sulmin, po aq i shqetësonte edhe mënyra se si do të reagonte qeveria e krahut të djathtë të Polonisë.
Mosbesimi afatgjatë i Polonisë ndaj gjithçkaje ruse dhe antipatia e thellë e qeverisë aktuale ndaj Moskës shkaktoi shqetësim nga Brukseli në Berlin se Varshava mund të bënte diçka të nxituar.
Sidoqoftë, në vend që të humbiste nervat e saj, Varshava ishte stoike, duke i vendosur forcat e saj të armatosura në gatishmëri.
Përfundimi është se ishte një raketë e mbrojtjes ajrore e lëshuar nga Ukraina për t’u mbrojtur nga një sulm rus që shkoi në rrugë të gabuar.
Kjo qetësi lindi nga një realitet i thjeshtë që ka kaluar për vite me radhë pjesën më të madhe të Evropës: Polonia është ndoshta ushtria më e mirë e Evropës.
Dhe vetëm do të forcohet.
“Ushtria polake duhet të jetë aq e fuqishme sa të mos ketë nevojë të luftojë vetëm”, tha kryeministri Mateusz Morawiecki në prag të ditës së pavarësisë së Polonisë.
Varshava ka thënë se do të rrisë shpenzimet e saj të synuara për mbrojtjen nga 2.4 për qind e prodhimit të brendshëm bruto në 5 për qind.
Ndërkohë, Gjermania, e cila shpenzoi rreth 1.5 për qind të PBB-së për mbrojtjen vitin e kaluar, po debaton nëse mund të ruajë objektivin prej 2 për qind të NATO-s, pasi të ketë shteruar një fond investimi për mbrojtjen prej 100 miliardë eurosh që miratoi në fillim të këtij viti.
Ministri polak i Mbrojtjes, Mariusz Błaszczak, u zotua në korrik se vendi i tij do të kishte “forcat tokësore më të fuqishme në Evropë”.
Është në rrugë të mbarë.
Polonia tashmë ka më shumë tanke dhe obusa se Gjermania dhe është në rrugën e duhur për të pasur një ushtri shumë më të madhe, me një objektiv prej 300 mijë trupash deri në vitin 2035, krahasuar me 170 mijë aktuale të Gjermanisë.
Sot, ushtria e Polonisë është rreth 150 mijë me 30 mijë që i përkasin një force të re të mbrojtjes territoriale të ngritur në vitin 2017.
Këta janë ushtarë të fundjavës që i nënshtrohen 16 ditëve trajnime të ndjekura nga kurse rifreskuese.
Fillimisht ato u panë si një shaka, por suksesi i Ukrainës në përdorimin e milicisë së lëvizshme të pajisur me raketa antitank dhe anti-ajror tani e bën idenë të duket shumë më e suksesshme.
“Sot, këto dyshime janë zhdukur”, tha Błaszczak gjatë një ceremonie të fundit të betimit për trupat e reja territoriale.
Ndryshe nga Gjermania, e cila lufton për të tërhequr trupa të reja, përpjekjet e Polonisë për rekrutim po fitojnë vëmendje.
“Polakët kanë një qëndrim shumë më pozitiv ndaj ushtrisë së tyre sesa Gjermania, sepse atyre iu desh të luftonin për lirinë e tyre”, tha Gustav Gressel, një ish-oficer ushtarak austriak dhe studiues i sigurisë tani në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë.
Megjithatë, nëse fuqia ushtarake e Polonisë do të përkthehet në ndikim politik në Evropë, është një çështje tjetër.
Deri më tani kjo nuk ka ndodhur, kryesisht për shkak se forcat centriste që dominojnë BE-në nuk i besojnë qeverisë së Polonisë, e cila kontrollohet nga Partia nacionaliste Ligj dhe Drejtësi (PiS).
Përplasja e vazhdueshme midis Varshavës dhe Brukselit mbi atë që BE e sheh si mospërfillje të qeverisë për normat demokratike dhe sundimin e ligjit ka dëmtuar reputacionin e vendit në të gjithë bllokun.
Megjithatë, e vetmja gjë për të cilën mund të bien dakord partitë politike të ndara në Poloni është nevoja e forcimit të ushtrisë.
Ndërsa shqetësimet për Rusinë e nxitën atë shtytje, Varshava është gjithashtu e shqetësuar për besueshmërinë e Washingtonit.
Prodhuar në Kore
Edhe pse Washingtoni ka mirëpritur premtimet e Polonisë për shpenzimet e mbrojtjes, ka gjithashtu pikëpyetje nëse Varshava zyrtare do ta ndjekë vërtet këtë, si dhe zhgënjimin që vendi po i drejtohet Koresë së Jugut për disa nga blerjet e saj më të mëdha.
Polonia nënshkroi një marrëveshje prej 23 miliardë euro për 250 tanke Abrams nga SHBA-të këtë pranverë – një zëvendësim i shpejtë për 240 tanket e epokës sovjetike të dërguara në Ukrainë.
Forcat e saj ajrore janë të pajisura me F-16 të SHBA-ve dhe në vitin 2020 Varshava nënshkroi një marrëveshje prej 4.6 miliardë dollarësh për 32 luftëtarë F-35.
Por, fokusi i shpenzimeve të fundit ushtarake ka qenë Koreja, ku ka nënshkruar një mori marrëveshjesh për të blerë tanke, avionë dhe armë të tjera.
Deri më tani, Polonia ka porositur armë me vlerë 10-12 miliardë dollarë nga Koreja.
