Nuk është një javë e mirë për nacionalistët rusë. Fillimisht ishte kolapsi i ushtrisë rreth Kharkiv, dhe më pas lirimi i të burgosurve të regjimentit Azov në këmbim të një prej miqve personalë të Vladimir Putinit.
“Më në fund!”, ka reaguar Igor Girkin , një nga nacionalistët më të shquar në Rusi, pasi erdhi lajmi se Putin kishte urdhëruar një mobilizim të pjesshëm. “Udhëheqja e Federatës Ruse më në fund e ka kuptuar natyrën e luftës në të ashtuquajturën Ukrainë!”
Megjithatë, shumë komentatorë me orientim nacionalist besojnë se shpallja e mobilizimit nga Putini vjen shumë vonë. Girkin e ka shumë inat për lirimin e 215 të burgosurve ukrainas dhe të huaj të luftës. Ishte, sipas Girkin, “marrëzi dhe tradhti e papranueshme që mund të gjurmohet në majat e Federatës Ruse”.
Është një akuzë mjaft e ashpër dhe pasqyron dy realitete të dëshpëruara me të cilat po përballet tani Vladimir Putin, shkruan Telegrafi. Pothuajse të gjithë vëzhguesit dhe analistët pajtohen se Putini duket më i dobët në këtë pikë se në çdo kohë të mbretërimit të tij. Çdo humbje dhe dështim në fushën e betejës gërryen më tej autoritetin e tij. Dhe rusët tashmë po pëshpëritin dhe spekulojnë se çfarë do të ndodhë pasi ai të zhduket plotësisht.
Realiteti i dytë është i një natyre të tillë që kërcënimi kryesor për autoritetin e tij nuk vjen nga kundërshtarët liberalë si Alexei Navalny, por nga nacionalistët e vijës së ashpër, të cilët janë shumë më të gatshëm të derdhin gjak.
Blogosfera e luftës ruse
Igor Girkin – ose Strelkov, siç preferon të quhet ai – është një njeri i çuditshëm edhe për standardet e së djathtës radikale ruse. Ish-oficeri i FSB-së doli në qendër të vëmendjes së publikut në pranverën e vitit 2014, kur ai udhëhoqi një grup të vogël sulmuesish të armatosur përtej kufirit në Ukrainë dhe mori kontrollin e qytetit të Slavyansk në rajonin e Donetsk. Ai është një nacionalist ekstrem që e shikon këtë pushtim nga perspektiva e një kryqëzate nga e cila varet mbijetesa kombëtare ruse.
Kremlini e ka anashkaluar prej vitesh dhe në çdo situatë tjetër politike shpërthimet e tij nuk do të ishin të rëndësishme. Megjithatë, Girkin nuk është i vetëm në shpërthimet e fundit të vijës së ashpër.
“Çfarë fati – në ditën e mobilizimit të shpallur, të shihen të lirë ata që do të qëllojnë përsëri mbi ushtarët rusë”, ka shkruar Rybar , një nga blogerët më me ndikim të luftës ruse. “Është një festë në Ukrainë!”
Kujtojmë se vetëm pak javë më parë, autoritetet ruse u premtuan të burgosurve të regjimentit Azov “një gjyq të dytë të stilit të Nuremburg”, dhe më pas i liruan. Blogerët, mercenarët, gazetarët dhe radikalët që përbëjnë komunitetin e blogosferës ruse të luftës nuk janë një lëvizje politike në vetvete dhe madje edhe linja më e ashpër prej tyre nuk janë në gjendje të bëjnë një grusht shteti nëse aq dëshirojnë. Por ajo që ata thonë duhet të alarmojë Putinin.
“Girkinët e ndryshëm të kësaj bote janë kryesisht të parëndësishme në vetvete – por fakti që ata janë atje, që flasin dhe që nuk trajtohen dhe që lejohen të vazhdojnë të flasin do të thotë se ata përfaqësojnë këndvështrimin e ushtarakëve të pakënaqur”, analizon Mark Galeotti , ekspert i shërbimeve të inteligjencës ruse. “Është e qartë se personat si Girkin kanë mbrojtje”.
Një pjesë e problemit të Putinit është se është pothuajse e pamundur të kënaqësh njëkohësisht të gjithë skifterët ushtarakë, të fitosh luftën dhe të ruash mbështetjen e publikut rus.
“Putini po manovron midis asaj që ne mund ta quajmë një perspektivë racionale për luftën dhe një perspektivë krejtësisht të çmendur për luftën,” komenton Nikolai Petrov, një ekspert i politikës rajonale ruse në Chatham House. Kjo përplasje e dy botëve mund të shihej më së miri gjatë debatit mbi rekrutimin masiv.
Nacionalistët në rrjetin social rus Telegram kanë kërkuar mobilizim të paktën që nga prilli, kur tërheqja rreth Kievit bëri që shumë njerëz të arrinin në përfundimin se do të nevojiteshin masa më serioze për të fituar përfundimisht luftën. Thirrjet nuk vinin vetëm nga fronti i çmendur i Girkinit.
Nikolay Patrushev, sekretari i Këshillit të Sigurisë Kombëtare Ruse dhe ndoshta këshilltari më i afërt i Putinit, bëri thirrje për mobilizim të stilit të Luftës së Dytë Botërore, duke përfshirë militarizimin e ekonomisë, në prill.
Kontrata sociale në Rusi është thyer
Ideologjia e paraluftës e ndau Rusinë e Putinit në katër kategori kyçe: qytete të mëdha të pasura me një klasë të mesme të orientuar drejt liberalëve, qendra industriale që e lidhin prosperitetin e tyre relativ me stabilitetin, fshatrat ruse gjithnjë e më të vogla dhe më të varfra, dhe së fundi, republikat etnike.
Secili prej këtyre grupeve kishte interesa të ndryshme dhe një kontratë sociale paksa të ndryshme në kontekstin e investimit në regjimin e Putinit. Tani këto kategori janë zhdukur dhe ka vetëm tre grupe bazë: ata që janë kundër luftës, pro luftës dhe ata që nuk u intereson vërtet derisa lufta të hyjë personalisht në familjet e tyre.
Ata që janë kundër luftës janë të copëtuar, të ndrydhur, Putini nuk kujdeset për votat e tyre dhe kanë ndikim të papërfillshëm politik. Ata nuk kanë asnjë shans për të ndikuar në Kremlin për të ndaluar pushtimin.
Një grup tjetër – nacionalistët pro luftës – janë më të zëshmit dhe më të guximshmit në kritikimin e regjimit të Putinit. Ata kanë ndjekës të madh mes ushtarëve dhe mercenarëve në terren. Me fjalë të tjera, ata mbështeten nga njerëzit me armë në mbështetjen e të cilëve në fund të fundit qëndron autoriteti i Putinit. Midis tyre, po krijohet gjuha e tyre, e cila në mënyrë jashtëzakonisht tallëse synon Putinin dhe bashkëpunëtorët e tij më të afërt. Vetë Girkin është përgjegjës për shumë terma të krijuar rishtazi. Shoigu quhet kështu një “marshall i bërë nga chipboard”, dhe Putin quhet me sarkazëm “përparësia unike strategjike ruse”.
Sundimi i Vladimir Putinit për më shumë se dy dekada u mbështet nga një marrëveshje bazë “quid pro quo” me publikun rus: ju qëndroni jashtë çështjeve politike dhe ne do ta mbajmë politikën jashtë çështjeve tuaja. Është një marrëveshje e heshtur që i mbijetoi krizës financiare të vitit 2008, luftës së vitit 2014 dhe sanksioneve perëndimore që pasuan.
I kombinuar me represionin e synuar, ai ka sterilizuar, shtypur dhe margjinalizuar çdo opozitë kuptimplote – duke përfshirë një përpjekje serioze nga protestuesit e klasës së mesme në Moskë për ta rrëzuar atë nga pushteti në vitin 2011. Respektimi i këtij traktati është gjithashtu arsyeja pse Putini insistoi ta quante pushtimin një “operacion special ushtarak.” , dhe jo me luftë. Kur gjithçka filloi, ai premtoi se rekrutët nuk do të luftonin dhe se rezervistët nuk do të thirreshin. Kjo është arsyeja pse ai i rezistoi thirrjes për mobilizim në pranverë, edhe pasi tërheqja poshtëruese nga Kievi tregoi se ushtria e përhershme nuk ishte në lartësinë e detyrës.
Por kjo kontratë tashmë është prishur dhe pasojat e të njëjtit akt janë krejtësisht të paparashikueshme.
Kush është Putini i ri?
Një tjetër humbje në fushën e betejës, disa besojnë, mund të jetë fatale për Putinin. Sundimtari rus është garantuesi i vetëm i sistemit të grupeve të ndryshme të interesit. Nëse Putini zhduket, është shumë e mundur, me të vërtetë, ka të ngjarë që fraksionet e ndryshme – skifterët ushtarakë, silovikët, teknokratët dhe të tjerët që përpiqen të mbajnë gjallë ekonominë – do të duhet disi të gjejnë një mënyrë për të mbajtur betejën e tyre për pushtet brenda mureve të larta të Kremlinit.
Por është gjithashtu e mundur që kaosi të përhapet në të gjithë vendin. Duhet të mbështeteni në faktin se në situata si kjo ka gjithmonë oportunistë, fanatikë dhe të gjithë të tjerët që janë gati të gërmojnë në pusin e pasigurisë dhe të përdorin kaosin për të rritur pjesën e tyre në shoqërinë ruse.
Disa e kanë vënë re tashmë se Yevgeny Prigozhin , dikur i neveritshëm ndaj publicitetit, udhëheqësi i grupit mercenar Wagner, filloi të shijonte mjaft vëmendjen. Videot – të cilat me sa duket arrijnë në publik nga rrethi i tij – e tregojnë atë siç ishte dikur Putini, në modalitetin e heroit të plotë. Ai rekruton të burgosur në burgje dhe më pas arrin me helikopter për informime në mesnatë me komandantët në front.
Ka gjithashtu frikë serioze në Moskë se çfarë do të bënte Ramzan Kadyrov, gjakatari çeçen, nëse Putini bie. A do t’i qëndronte besnik marrëveshjes së tij me Putinin? Apo ai dhe mbështetësit e tij, shumë prej të cilëve janë ish-rebelë çeçenë, do ta shfrytëzonin mundësinë e dhënë për të bërë pazare për një autonomi të re çeçene? Madje, disa mendojnë se ai mund të marrë në dorë vetë presidencën, duke përdorur një ushtri të vogël profesionale që thuhet se do të mbahet dhe ushqehet në një nga hotelet e Moskës.
Arkady Babchenko , një gazetar i zhgënjyer i opozitës ruse që jeton në mërgim në Ukrainë, shkroi kohët e fundit se revolucioni i ri rus do të zëvendësonte Putinin me një “kanibal”. Në çdo rast, një revolucion, një grusht shteti ose ndonjë “transformim politik i sistemit” në Rusi tani është shumë i mundshëm. Megjithatë, kur dhe nëse Putini të bjerë, opozita liberale nuk do ta zërë vendin e tij, por tregtarët gjakatarë të ideologjisë së re të luftës – ndoshta edhe më radikalë se lideri aktual i Kremlinit.
