Patriarku i Kishës Ortodokse Serbe Porfirije Periç u bëri thirrje serbëve në Mal të Zi “të shprehin me vendosmëri identitetin e tyre si besimtarë të Kishës Ortodokse Serbe, folës të gjuhës serbe dhe si anëtarë të nderuar të kombit serb” me krenari dhe dinjitet në çdo rast.
“Është e drejta, përgjegjësia, detyrimi dhe detyra e secilit prej nesh”, tha Porfirije të shtunën në mbrëmje para kishës së Ngjalljes së Krishtit në Podgoricë, kryeqyteti i një shteti nominalisht civil, laik dhe shumëkombësh, dhe kjo më tej. prag të regjistrimit që ka vulën e fushatës politike të Republikës së Serbisë në vend që të jetë çështje statistikore e shtetit të Malit të Zi.
Mirëpo, mesazhet e patriarkut aktual të PKSH-së nuk janë befasi, por vazhdimësi e së njëjtës agjendë politike që kanë promovuar me dekada drejtuesit e asaj organizate fetare. Të njëjtat gjeste të nacionalizmit ekspansionist që theksonin “rrezikimin” e popullit serb dhe bënin thirrje për homogjenizim dhe theksim për shkak të “ortodoksisë” dominuan në diskursin publik në zonën e ish-Jugosllavisë dekada më parë.
Kështu në vitin 1990, në prag të zgjedhjeve të para shumëpartiake në Bosnje, gazetat kishtare e intensifikuan retorikën e tyre për viktimat serbe të gjenocidit. KPS nuk u ndal vetëm me fjalë. Në atë kohë, ata gërmuan eshtrat e viktimave nga Lufta e Dytë Botërore me një grusht kamerash, projektorë dhe gazetarë.
Në gropë kanë zbritur Radovan Karaxhiq dhe anëtari i Presidencës së BH-së, Nikolla Koljeviq, dhe kanë shkuar në zgjedhje me bekimin e Kishës Ortodokse Serbe. Në Sarajevë, ngjarjet kishtare shërbyen për promovimin e liderëve të partisë SDS dhe kjo u bë me iniciativën e Kishës Ortodokse Serbe, gjë që dëshmohet më së miri nga deklarata e Radovan Karaxhiqit: “Priftërinjtë ndonjëherë na ngatërronin me vëmendjen që tregonin”. Ata thanë se vetë Zoti na dërgoi për të shpëtuar racën serbe”.
Në prag të luftës në Kroaci, zyrtarët e SPC-së thanë se territoret ku jetojnë serbët nuk mund të mbeten pjesë e Kroacisë, por duhet të jenë në të njëjtin shtet me Serbinë dhe “të gjitha territoret serbe”. Në kulmin e krizës jugosllave, Atanasije Jevtiq dhe Amfilohije Radoviq kërkuan bashkimin e “të gjitha rajoneve serbe” në Tokat e Bashkuara Serbe. Përfaqësuesit e Kishës Serbe e krahasuan menjëherë shtetin e ri kroat me shtetin e pavarur të Kroacisë.
Në ato vite, shumë nga Kisha Ortodokse Serbe përmendën përgjegjësinë kolektive të kroatëve për gjenocidin në NDH. Peshkopi Nikanor promovon publikisht ideologjinë serbe të madhe të gjakut dhe tokës: “Aty ku derdhet gjak serb dhe bien kockat serbe, ajo duhet të jetë tokë serbe”.
Mesazhe të ngjashme u dërguan edhe nga Beogradi. Në akademinë shpirtërore të mbajtur në vitin 1992 në sallën e madhe të Panairit të Beogradit, ku morën pjesë 80 për qind e oficerëve dhe burrave me uniformë, peshkopi Atanasije i Zahumit – Hercegovinë – foli për “Perëndimin hipokrit”, duke shpjeguar se si i sheh të tjerët përreth. ai: tjetri lindor – islam është edhe më hipokrit, por nuk është feja e Shpalljes. I sëmuri i gjorë Muhamedi nuk kishte asnjë lidhje me Zotin dhe askush nuk do të ketë kurrë një rrugë drejt Allahut.”
Në vitin 2018, Patriarku i Kishës Ortodokse Serbe Irinej vlerësoi se “pozita e kishës në Mal të Zi është më e keqe se në kohën e pushtimit osman dhe se statusi i serbëve është i njëjtë si në kohën e krijimit fashist fashist të Shteti i Pavarur i Kroacisë”. Kjo u pasua nga një kundërrevolucion kishtar që zëvendësoi qeverinë tre dekadash në Mal të Zi dhe hapi hapësirën për Kishën Ortodokse Serbe për të krijuar qeveri dhe politika publike malazeze.
Dy ditë më parë, pasardhësi i Irinej, Porfirije, shkoi një hap më tej dhe pohoi se “fillimi dhe rrënjët tona u mbollën” në Podgoricë, duke u bërë thirrje të gjithë serbëve që me vendosmëri të shprehin “identitetin e tyre” në çdo rast.
NJarrativa shoviniste e Kishës Ortodokse Serbe
Për dekanin e Fakultetit të Gjuhës dhe Letërsisë së Malit të Zi, Aleksandër Radoman, mesazhet e fundit të Porfirio, përveçse janë plot falsifikime historike, promovojnë narrativen shoviniste se në Mal të Zi gjithçka është serbe: “Tallen brutalisht me Kushtetutën e Malit të Zi, deklarata e fundit. nga kreu i Patriarkanës së Beogradit mund të kuptohet edhe si kërcënim i hapur për paqen në Mal të Zi”.
Radoman paralajmëron faktin e konfirmuar vazhdimisht se “kudo që në 30 vitet e fundit kryepeshkopët e Patriarkanës së Beogradit kanë shpallur përhapjen e nacionalizmit serbomadh për ‘të drejtën dhe përgjegjësinë, detyrimin dhe detyrën’ e kopesë së tyre, papët janë ndjekur nga topat dhe si rrjedhojë janë djegur qytete, spastrim etnik dhe gjenocid”.
“Pas skenarit të parë tashmë në Kroaci, Bosnjë e Hercegovinë dhe Kosovë, ka të gjitha shanset që Mali i Zi t’i bashkohet ideologjisë gjakatare të Serbisë së Madhe. Këto janë mesazhet e qarta të predikimit të Porfirit që duhet ta marrim seriozisht dhe të bëjmë gjithçka për të parandaluar një skenar katastrofik”, tha Radoman.
Publicisti dhe sekretari afatgjatë i Maticës, malazezi Marko Shpadijer, vlerësoi se Mali i Zi tashmë është në telashe, si dhe se “po bëhet propaganda më e keqe, primitive dhe tashmë e parë”.
“Ajo duhet të konfirmojë primatin e KPS-së, edhe pse ata janë vetëm eksponentë të politikës së Serbisë së Madhe. Nuk u desh të vinin në Podgoricë me aq bujë për ta thënë këtë, mund të përdornin edhe mediat, që sigurisht janë veglat e tyre. Dhe për sa u përket autoriteteve i kanë pritur mirë. E gjithë kjo është nën dinjitetin e të gjithë qytetarëve të Malit të Zi” – përfundoi Spadijer.
Për të, vizita e Porfirio në Mal të Zi është plotësimi i kushteve për regjistrim.
Gjatë qëndrimit të tij, zyrtarë të partive pro-serbe dhe pro-ruse që kanë qenë në pushtet që nga viti 2020 – Fronti Demokratik, Partia Popullore Socialiste, Demokratët dhe Lëvizja Evropa Tani – u takuan me Porfirin.
Në ceremoninë në tempull, përveç politikanëve “vendas”, ishin të pranishëm edhe liderët e partive ultra të djathta nga Serbia – Boshko Obradoviq (Dveri) dhe Milica Gjurgjeviq-Stamenkovski (“Zavetnici”). /Pobjeda
