Prestigjiozja austriake DER STANDARD, i ka kushtuar një artikull të veçantë ngjarjeve të fundit politike në Kosovë.
Një përmbledhje kjo që flet që nga rrëzimi i Qeverisë Kurti, e deri tek koalicioni në krye me LDK-në që pritet të formojë institucionet.
“Një krizë kushtetuese shpërtheu më 25 mars me “ndihmën” e të dërguarit të Trump në Kosovë dhe Serbi, ish ambasadori në Gjermani, Richard Grenell, rrëzoi qeverinë e Kosovës. Sepse është e paqartë kush ka të drejtë të formojë një qeveri.
Javën e kaluar, Presidenti Hashim Thaçi ia dha mandatin qeverisë LDK-së, duke argumentuar se Vetëvendosje (VV), partia me më shumë vota, nuk kishte dhënë emrat e anëtarëve për një qeveri. Sipas ligjit, presidenti mund t’i japë partisë së dytë më të fortë mandatin për të formuar një qeveri nëse pala më e fortë – VV – refuzon mandatin. Sidoqoftë, nuk ishte ky rasti. Kjo është arsyeja pse VV tani dëshiron të kontaktojë Komisionin e Venecias për të kontrolluar konformitetin kushtetues të veprimeve të Presidentit. Kurti gjithashtu dëshiron të shkojë në Gjykatën Kushtetuese për këtë çështje”, shkruan gazeta gjermane, transmeton Indeksonline.
Tutje thuhet se Thaçi argumentoi me cinizëm se ai i kishte dhënë LDK-së mandatin “për të ruajtur stabilitetin”.
“Ky stabilitet ishte humbur përmes rënies së qeverisë, në të cilën Thaçi kishte edhe një pjesë. Sepse Thaçi është diçka si armiku politik i vdekshëm i liderit të VV-së, akoma kryeministri Albin Kurti. Thaçi i përket klasës së vjetër politike, për shkak të luftës së tij të kaluar ai konsiderohet i shantazhueshëm dhe partia e tij, PDK, është seriozisht e korruptuar. Kreu i LDK-së, Isa Mustafa, njoftoi se do të ketë një shumicë të re për një qeveri. Koalicioni thuhet se përfshin AAK-në e ish-kryeministrit Ramush Haradinaj, AKR-në e manjatit të ndërtimit Behgjet Pacolli, Social Demokratët dhe partinë lokale Nisma, e cila drejtohet edhe nga një luftëtar i vjetër, Fatmir Limaj.
Për të marrë një shumicë në parlament me 120 vende, koalicioni ka ende nevojë për të gjithë përfaqësuesit e pakicave dhe Lista Srpska, i cili zgjidhet nga shumë serbë të Kosovës dhe është nën ndikimin e drejtpërdrejtë të presidentit serb Aleksandar Vuçiq. Politikani i LDK-së Avdullah Hoti do të bëhet kryeministër.
VV është zhgënjyer dhe zemëruar. Kryeministri Kurti ka njoftuar tashmë se nuk do t’i ndalojë njerëzit të protestojnë në rrugë në 4 maj kur të qetësohen masat Covid 19. Dhe kjo do të pritet në çdo rast. Sepse shumica e kosovarëve ishin kundër rrëzimit të qeverisë – veçanërisht të rinjtë më në fund kishin pritur masa kundër korrupsionit dhe për më shumë sundim të ligjit. Në javët e kaluara, ata kishin protestuar në mbrëmje me zhurmë të mëdha në ballkone”, shkruan prestigjiozja.
DER STANDARD, thotë se kjo që po ndodhë në Kosovë është “Vjedhje e demokracisë”.
“Qytetarët kurrë nuk kanë qenë kaq të mërzitur”, tha Kurti kohët e fundit. Ai bën thirrje për zgjedhje të reja. Kurti thekson, megjithatë, se ai dhe VV-ja e tij nuk do të organizonin vetë protestat. Ka thirrje për këtë nën moton “Vjedhja e demokracisë” në mediat sociale.
“Plani i Thaçit shkel kushtetutën dhe synon t’i rikthejë partitë në pushtet që do t’i mundësojnë atij të përparojë biznesin e tij me Vuçiq”, kritikoi nënkryetarja e VV-së Arbërie Nagavci.
Jo vetëm VV, por edhe forcat e tjera politike kanë kritikuar Thaçin në vitet e fundit për bërjen e një marrëveshje me Vuçiq dhe për dëshirën për të përçarë Kosovën përgjatë vijave etnike – siç bëri Milošević dhe Tuđman me Bosnje-Hercegovinën në vitet 1990 kërkuar. Në fakt tashmë ka pasur shumë bisedime sekrete dhe lobim shumë të financuar.
Administrata Trump ka bërë presion ndaj qeverisë Kurti që nga marrja në fillim të shkurtit për të lidhur një marrëveshje me Serbinë sepse Trump dëshiron suksesin e politikës së jashtme për rizgjedhjen e tij. Kurti atëherë u pa nga Grenell si një pengesë sepse nuk iu përgjigj me shtypjen e një butoni. Dhe kështu, partneri i koalicionit të Kurtit, LDK, u drejtua nën argumente të flakta për të shkatërruar koalicionin pas vetëm disa javësh.
Dëmet për partneritetin transatlantik “Gatishmëria e administratës Trump për të ndërmarrë veprime kundër partnerëve të saj evropianë për të hequr një qeveri të zgjedhur në mënyrë demokratike gjatë një krize shëndetësore të pashembullt, vazhdon të dëmtojë një partneritet tashmë të tensionuar transatlantik”, shkroi kohët e fundit revista Foreign Policy për skandalin në europe.
Është gjithashtu e qartë se është e trishtueshme që i dërguari amerikan Richard Grenell ndihmoi në uljen e qeverisë në një kohë kur kosovarët nuk ishin në gjendje të demonstronin kundër pandemisë.
Mjetet ishin brutale. Sipas raporteve të mediave, Uashingtoni erdhi jo vetëm me kërcënimin për të tërhequr paqeruajtësit e KFOR të SHBA, por edhe për t’i dhënë fund 49 milion dollarëve në fonde nga Korporata e Sfidave të Mijëvjeçarit. Administrata Trump shkaktoi trazira politike në një vend të vogël në Evropë në një kohë kur qeverisja e qëndrueshme është veçanërisht e nevojshme për shkak të kërcënimit Covid 19.
Politika në Twitter e Grenell
Megjithatë, deri më tani, një marrëveshje nuk është arritur sepse Serbia nuk ka dashur të fillojë negociatat ndërsa tarifat 100 përqind të mallrave serbe të prezantuara nga Kosova në vitin 2018 ishin akoma në fuqi për të parandaluar shkëmbimin e territorit bazuar në kritere etnike.
Qeveria Kurti ngriti tarifat më 1 prill, por prezantoi parimin e reciprocitetit – autoritetet serbe duhet ta përdorin atë për të njohur dokumentet kosovare. Ky reciprocitet në thelb do të thotë që qeveria kosovare për Serbinë do të zbatojë të njëjtën politikë që Serbia aplikon për Kosovën. Por Serbia – dhe padyshim SHBA dhe Thaçi – nuk janë të kënaqur me këtë.
Një bisedë në Twitter më 19 prill midis Thaçit dhe Grenell jep informacion të mirë. Thaçi njoftoi se do të mundësonte një qeveri të re, duke shtuar:
“Tarifat dhe reciprociteti duhet të bien për të rritur mbështetjen e SHBA dhe BE për Kosovën.” Mesazhi në Twitter është mashtrues për faktin se BE nuk ka asnjë lidhje me çështjen dhe rrëzimi i qeverisë Kurti nga Berlini dhe Parisi nuk u kërkua fare.
Grenell tërhoqi përsëri: “Sapo të bien tarifat / reciprociteti, dialogu fillon seriozisht. Unë fola me liderët në Serbi dhe Kosovë për të bërë të qartë se ata duhet të fillojnë të ndërtojnë besimin sot si përgatitje, dhe ata janë të përkushtuar për të Më shumë do të pasojnë shpejt ”.
Kush saktësisht Grenell i menduar nga “udhëheqësit” është i paqartë – ndoshta Vuçiq dhe Thaçi.
Ai me sa duket nuk e ka konsideruar që të dy vendet evropiane nuk kanë një sistem presidencial, por që detyrat ekzekutive i takojnë qeverive.
Vuçiq ka kapur pushtetin në Serbi, por nuk është aq e lehtë për një president që ta bëjë këtë në Kosovën. Mosrespektimi i një vendi demokratik Ndërhyrjet në Twitter të Grenell i bezdisin shumë kosovarët.
“Pse tregoni mosrespektim për një vend miqësor demokratik dhe qeverinë e tij? Udhëheqësit e demokracisë përcaktohen nga zgjedhjet dhe mbështetja dhe votat e popullit,” shkroi nënkryeministri Haki Abazi për VV.
Ndoshta nuk ka asnjë vend në botë në të cilin kaq shumë njerëz kanë një qëndrim pozitiv ndaj SH.B.A. si në Kosovë.
Shtetet e Bashkuara mbështesin ndërhyrjen e NATO-s, e cila i dha fund luftës së Kosovës dhe sistemit të aparteidit. Por tani shumë kosovarë janë të shqetësuar nga politikat brutale të Trump dhe Grenell. Evropianët u shtynë mënjanë në procesin e errët. Më 3 Prill, diplomati Sllovake Mirosllav Lajk u emërua Përfaqësues Special i BE-së për dialogun midis Beogradit dhe Prishtinës dhe pyetjeve të tjera rajonale të Ballkanit Perëndimor për një vit nga Këshilli i BE-së. Por ai vështirë se mund të veprojë gjatë pandemisë Covid. BE në të vërtetë do të ishte qendrore, sepse një “marrëveshje” e mundshme do të duhej të financohej dhe monitorohej nga evropianët.
Mos e politizoni pandeminë
Një numër i ambasadorëve evropian lëshuan kohët e fundit një deklaratë të përbashkët se pandemia në Kosovë nuk duhet të politizohet – megjithëse ka qenë për shumë javë. Demokratët në Shtetet e Bashkuara, megjithatë, janë më shumë se të shqetësuar për politikën aktuale të SHBA ndaj Kosovës. Kongresmeni amerikan Eliot Engel, kryetar i Komitetit të Marrëdhënieve Ndërkombëtare dhe Senatori Bob Menendez i shkruajtën Sekretarit të Shtetit Mike Pompeo duke kërkuar që të mos ketë më taktika “të ngathëta” kundër qeverisë në Kosovë dhe të lehtësojë presionin.
Kërkesa për konstruktivitet “Kosova është një aleat i ngushtë i Shteteve të Bashkuara dhe ne ju bëjmë thirrje që të merrni një qasje të durueshme dhe konstruktive me qeverinë e saj të zgjedhur në mënyrë demokratike,” shkruan të dy. (Adelheid Wölfl, 29 Prill 2020).
