Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ka bërë thirrje për një mision vëzhgues ndërkombëtar në kufirin Ukrainë-Bjellorusi.
Zelensky, i cili iu bashkua një takimi virtual me krerët e grupit të shtatë vendeve, u bëri thirrje liderëve të mbështesin misionin ndërkombëtar.
Kjo vjen pasi presidenti bjellorus, Alexander Lukashenko, tha se kishte urdhëruar trupat të vendoseshin me forcat ruse pranë Ukrainës në përgjigje të asaj që ai tha se ishte një kërcënim i qartë për Bjellorusinë nga Kievi dhe mbështetësit perëndimorë.
Pas shumë spekulimeve dhe vonesave, a ka ardhur më në fund koha që Bjellorusia të përfshihet drejtpërdrejt në agresionin rus kundër Ukrainës, megjithëse tashmë është deri në qafë në luftë – qytetet ukrainase po qëllohen nga territori i saj, dhe ushtria ruse është në pozicionet përgjatë kufirit.
Alexander Lukashenko ia doli mbanë për një kohë të gjatë, por pozita e përkeqësuar e Rusisë në fushën e betejës kërkon masa ekstreme dhe të rrezikshme, që është që Bjellorusia të dërgojë ushtarët e saj në veprim. Kjo, natyrisht, e fut luftën në Ukrainë në një dimension të ri, e zgjeron dhe e përshkallëzon më tej atë, jo vetëm nga krimet dhe shkatërrimet, por gjithashtu çon në një situatë që mund të komplikojë situatën në vetë Bjellorusi, madje të vërë në pikëpyetje mbijetesën në pushtetin e diktatorit bjellorus, vasalit besnik të Putinit. Është një vendim delikat, i cili tashmë është paralajmëruar apo shtyrë disa herë, por tashmë kanë rënë sërish boritë e luftës.
Analisti i pavarur bjellorus Aleksandar Alesin beson se zhurma u krijua nga Putini me shpresën se Ukrainës do t’i duhet të tërheqë një pjesë të forcave të saj nga fusha e betejës juglindore, ku rusët nuk po ecin shumë mirë. Lukashenko e justifikoi shmangien e tij të mëparshme për të hyrë në një luftë të hapur duke pretenduar se ata duhej të mbronin shpinën e Rusisë, në rast të një sulmi të NATO-s nga Polonia ose shtetet baltike ndaj Rusisë, dhe ai shpesh thoshte: “Ne nuk do t’i lëmë rusët në baltë.”
Tensionet në rritje
Grigory Nizhnikov nga Instituti i Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Helsinki thotë për Deutsche Welle-n se Putin po përgatit një variant të “hapjes së një fronti të dytë” nëse i nevojitet dhe se ai do t’i mbajë bjellorusët në gatishmëri deri në fund. Analisti Pavel Latushko tha për stacionin televiziv Nastojašće vremja se tashmë është duke u bërë një përgatitje e caktuar për mobilizimin e përgjithshëm në Bjellorusi dhe se “lista po rregullohet”, si dhe detyrimet e punës po futen në spitale dhe institucione dhe kompani me rëndësi strategjike. Latuško pret që ajo të mund të realizohet brenda një ose dy muajsh. Grigory Nizhnikov thotë se pothuajse të gjithë gjeneralët bjellorusë janë pro-rusë dhe do ta dëgjojnë Putinin përpara Lukashenkës, edhe nëse ai urdhëron rrëzimin e tij. Ai pretendon se mosbesimi është i ndërsjellë, ndaj edhe Lukashenko i sheh gjeneralët e tij me dyshim.
Por Putini duhet të rrisë tensionet në mënyrë që të “shtrijë” ukrainasit përgjatë vijës së frontit, ai dërgon ushtarët e tij, kryesisht rekrutë të sapomobilizuar pa pajisje, për t’i “përdorur” ata në një moment. Domethënë, nga përvoja e fillimit të luftës në Ukrainë, ne e dimë se vendosja e kaq shumë ushtarëve në një drejtim vështirë se mund të zgjasë “përgjithmonë” dhe se ata do të lëvizin në një moment. Nuk është racionale të mbash gjysmë milioni ushtarë vetëm për hir të shpërqendrimit, veçanërisht kur kostot e luftës po bëjnë gjithnjë e më shumë presion mbi rusët, pa ndërmarrë veprime në një moment.
Dhe mediat ruse, si Vedomosti, kohët e fundit njoftuan se vetëm në shtatë ditët e para të shtatorit, rezervat valutore të Rusisë u ulën me më shumë se shtatë miliardë dollarë. Në Bjellorusi ka njësi ushtarake bazë ruso-bjelloruse. Rusët po dërgojnë rezervistë të patrajnuar në Bjellorusi të ngjeshur në makina bagëtish (gjoja, së bashku me bjellorusët, ata do të numëronin deri në gjysmë milioni ushtarë në forcat e përbashkëta rajonale të të ashtuquajturit Shteti Federal i Rusisë dhe Bjellorusisë), edhe pa pajisjet e nevojshme ushtarake dhe armët e duhura. Vetë ushtria bjelloruse është e armatosur, kryesisht me armë të vjetruara sovjetike, armët e sofistikuara ruse trajtohen kryesisht nga rusët (sistemet raketore Iskander), dhe morali i ushtarëve bjellorusë është edhe më i ulët se në shumicën e rezervistëve rusë.
Raketat balistike
Lukashenko njoftoi se do të lejojë rusët të instalojnë raketa balistike me majë bërthamore në Bjellorusi. Së fundi, kjo u diskutua edhe në mbledhjet e Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Bjellorusisë, ku gjeneralët paralajmëruan hapur se ushtria bjelloruse do të shembet shumë shpejt nëse do të hynte në luftë, dhe më pas lind pyetja se si të frenohet pakënaqësia që po ziejnë në popullatë. Është qetësuar nga masat e mëparshme shumë brutale dhe kanosjet, por duke hyrë në luftë, frikësohen në Minsk se mund të thyhet barriera e fundit e frikës dhe të fillojë “furtuna”. Dhe regjimi i Lukashenkës po e mban vetëm dhunën e strukturave ushtarako-policore-mediale dhe me ndihmën e Rusisë – nga ajo financiare (ata thonë se mbijetesa e Lukashenkos i kushton Kremlinit rreth 100 miliardë dollarë në vit) deri te siguria.
Kuptohet, ekziston gjithmonë mundësia që edhe kësaj radhe t’i shpëtojnë, dhe se e gjithë kjo është thjesht një shfaqje, sepse për shkak të këtyre njoftimeve dhe kërcënimeve luftarake, ata supozojnë në Minsk dhe Moskë, një pjesë të forcave ukrainase të destinuara për fronti në Kherson ose Donbass do të duhet të jetë ende në mënyrë parandaluese për të qëndruar në veri, përgjatë kufirit Bjellorusi, në mënyrë që të mos hapet një hapësirë e mundshme atje ose të dobësohet mbrojtja e Kievit, e cila është rreth 150 kilometra nga Bjellorusia.
Një lëvizje kumari
Oficerët rusë janë shpërndarë prej kohësh midis njësive bjelloruse, KGB-ja atje praktikisht menaxhohet nga FSB-ja e Putinit dhe krahët e propagandës ruse redaktojnë dhe koordinojnë mediat bjelloruse. Përkatësisht, Putini nuk beson në besnikërinë e pakufishme të bjellorusëve. Më në fund, një numër i madh i bjellorusëve tashmë po luftojnë në ushtrinë ukrainase, dhe ekziston gjithashtu një regjiment bjellorus, i cili shpall hapur kthimin e tyre triumfues në Minsk në krahët e fitores kundër rusëve.
Presidenti i vetëshpallur Lukashenko (fitorja e tij në zgjedhjet e 2020 u njoh vetëm nga Rusia dhe disa nga aleatët e saj injorantë) ka trumbetuar prej ditësh se Ukraina po përgatit një sulm ndaj Bjellorusisë, se forcat po grumbullohen përgjatë kufirit.
Hedhja e Lukashenkos në luftë tregon gjithashtu se Putini është në probleme në rritje dhe me vetëdije (nëse është edhe më racional) rrezikon me këtë lëvizje kumar-mbledhëse. Domethënë, është një lëvizje që mund t’i shkaktojë atij më shumë shqetësime dhe probleme sesa ajo që po kalon në juglindje të Ukrainës pas kundërsulmimit të suksesshëm të ushtrisë ukrainase. Putin vendosi për një luftë totale, të pamëshirshme, brutale dhe kriminale – ai pranoi thirrjet e skifterëve të cilët pas dështimeve të luftës dhe sulmit në urën e Kerçit (Krimesë), kërkojnë përdorimin e armëve bërthamore dhe bërtasin me sarkazëm: Le të kthejeni Ukrainën në mesjetë! Një pjesë e publikut mirëpret sulmet me raketa dhe objektivat civile në Ukrainë, duke besuar se Rusia më në fund “tregoi dhëmbët” dhe se goditja përfundimtare tani po vjen.
Pa dyshim, shumë analistë ushtarakë e konsiderojnë këtë mënyrë lufte si të dëshpëruar dhe madje një shenjë dobësie. Megjithatë, nëse Bjellorusia do të shkojë në luftë do të vendoset përfundimisht nga Putini, jo nga Lukashenko. Megjithatë, nuk duhet të harrojmë se kufiri bjelloruso-ukrainas është shumë i pafavorshëm klimatik dhe gjeografik – kryesisht i pyllëzuar, plot gëmusha, me zona të mëdha moçalore, me liqene dhe gjarpërime të shumta, dhe momenti “më i mirë” për të luftuar në atë zonë është një dimër i ashpër, kur toka ngrin, sepse në rrethana të tjera vështirë se ka hapësirë manovrimi për pajisjet ushtarake, përfshirë këmbësorinë. Megjithatë, lufta po intensifikohet.
